Ronde
736 van de Onafhankelijke
Radioamateurs Brabant “ORB” 08-04-2020
* Goedenavond zend, en luisteramateurs,
U
kijkt weer naar de woensdagavond ronde.
En
wij proberen u, zoals bij elke ronde weer wat nieuws te brengen.
Elke
éérste dinsdag van de maand is er een “besloten” bijeenkomst
van
de vriendenkring.
Deze
worden gehouden in het scoutinggebouw van Rey de Carle,
Bladelstraat
2 in de wijk Reeshof te Tilburg.
Op
deze avonden is onze QSL manager aanwezig.
De
bijeenkomsten hebben een vriendschappelijk karakter, waar we
Ervaringen
kunnen uitwisselen, gewoon gezellig bij elkaar kunnen zijn.
Wat
bijkletsen, met af toe een lezing.
En….
Dat
willen we graag zo houden
Onze
rondeleider is
Johan
PD2JCW
*Corona
updates
Het gaat nergens anders meer over,
dus
ook hier een opsomming van wat er allemaal voor nieuws is door het Corona virus:
de
USA Amateur Radio Direction Finding Championships afgelast,
International
Marconi Day 2020 gaat niet door,
in Spanje mag nu iedereen een amateurzender bedienen
en
het Portugese QSL-bureau is gesloten.
Nou zullen we niet direct last hebben van het niet doorgaan
van
de Amerikaanse Amateur Radio Direction Finding Championships,
maar
aan de overkant van de sloot zijn ze best teleurgesteld.
Het
is daar toch een van de grotere evenementen.
Maar dat kan nu eenmaal niet als je land
het
grootste aantal doden op 1 dag heeft als gevolg van het virus.
En
International Marconi Day 2020 is ook afgelast.
Die vindt altijd plaats op de zaterdag
die het dichtst bij de geboortedag van Marconi ligt
(25
april, en dat valt dit jaar zelfs op zaterdag).
Het is dan gebruikelijk dat speciale stations werken vanaf of dichtbij sites
waar
Marconi zijn experimenten deed in de wereld.
Maar ja, zonder geldige reden buiten zijn is in de meeste landen verboden,
laat
staan met toeristen trekkende activiteiten zoals openlucht radiostations.
Dus
die is ook van de baan.
Dan een interessant besluit in Spanje:
daar mag vanwege de Corona crisis iedereen nu een amateurzender bedienen,
mits
onder supervisie van een gelicenseerd amateur.
Soort
Kids Day, maar dan voor volwassenen.
Geen idee wat het toevoegt,
want als een echte amateur aanwezig moet zijn,
kan
die net zo goed de verbinding maken.
En nu vrienden uitnodigen voor een dagje verbindingen maken
lijkt
me ook niet de bedoeling.
Maar
goed, er zal wel een gedachte achter zitten.
Het
QSL-bureau in Portugal is voorlopig gesloten.
Men draait een minimale bezetting vanuit huis,
en het vriendelijke verzoek is om voorlopig geen kaarten
richting het Portugese gebied te versturen,
waaronder
ook de Azoren en Madeira vallen.
Dan hoeft het QSLbureau bij opening
niet door stapels kaarten heen te ploegen
die
dan achter de voordeur liggen.
Of
meld je nou eindelijk eens aan voor LotW.
Tot
zover het nieuws over Corona.
Wij kunnen tot 1 juni zeker niet bij elkaar komen,
want de beheerders van ons clubhuis
(de
Minigolf Zoetermeer) heeft ons verbannen tot die tijd.
Het QRL heeft uw scribent opgehokt tot 28 april,
en
dan maar zien of de leasebak nog start.
Zoals we in CW elkaar tegenwoordig wensen:
STAY
SAFE, STAY HOME = 73 ES HPE CUAGN SN.
*Kunnen
onze radio spulletjes een virus overdragen.
In deze opgelegde opsluiting is er tijd over om in onze shack
het een en ander op te knappen
of
een lang liggend project eindelijk eens af te maken.
Kunnen wij dan ongestraft onderdelen
en
of meetinstrumenten bij onze collega amateurs uitwisselen?
We
gaan eens kijken wat daar officieel voor bekend is.
Virussen
en bacteriën verspreiden zich op allerlei manieren.
Niet alleen door de lucht of via mens
-
mens Contact maar ook door besmette spulletjes.
Laten
we er even van uitgaan dat we onze spullen stofvrij en schoon houden.
Stel iemand is (onwetend) besmet is met zo’n ellendig virus,
hoelang
kan zo’n virus dan op onze spulletjes overleven?
Dit blijk geen hypothetisch probleem te zijn,
immers
de supermarkten ontsmetten hun karretjes na elk gebruik.
Laten we dus eens kijken wat de literatuur ons leert
over
de overlevingstijd van die pestbeestjes op de door ons gebruikte materialen.
We gingen eens kijken wat het CDC
- Center for Disease Control
-
daarover te zeggen heeft.
Zo kunnen desinfecteer middelen met 62-71 procent ethanol,
0,5 procent waterstofperoxide
of 0,1 procent natriumhypochloriet (bleekmiddel)
corona
virussen binnen een minuut ’efficiënt’ inactiveren.
Maar je gaat toch de peperdure transceiver
niet
met dit bleekmiddelachtig sapje behandelen?
En
een doekje met alleen alcohol is dus niet voldoende
Wat betekenen onze gebruikelijke middelen
om onze spulletjes ’schoon’ te maken.
Is
dat voldoende dezer dagen?
Op basis van wat er momenteel bekend is over het virus
en over vergelijkbare corona virussen,
die SARS en MERS veroorzaakten,
vindt verspreiding van persoon tot persoon meestal plaats
bij
nauwe contacten (binnen ongeveer 2 meter).
Dit
type overdracht vindt plaats via ademhalingsdruppels.
Maar
het is niet bekend hoe lang de lucht in onze shack potentieel besmettelijk
blijft.
Ventilatie
is dus cruciaal.
En
hoelang blijft het virus actief op onze stoffige apparatuur?
Overdracht
van met SARS virus besmette oppervlakken is helaas niet gedocumenteerd.
Overdracht
van het coronavirus vindt meestal plaats via ademhalingsdruppels dan via niezen.
Maar huidig bewijs suggereert dat SARS-virus
uren
tot dagen levensvatbaar kan
op
oppervlakken gemaakt van verschillende materialen.
Maar hoe lang kan het nieuwe coronavirus trouwens op oppervlakken overleven?
Het
korte antwoord is: ze weten het niet.
Een in februari gepubliceerd artikel meldt dat het vergelijkbare SARS virus
wel
9 dagen actief bleef op metalen oppervlakken.
En uit een recente analyse bleek dat het virus tot 3 uur in de lucht kan blijven,
op
koper tot 4 uur, op karton tot 24 uur en op plastic en roestvrij staal tot 72
uur.
Hun conclusie: Reiniging van zichtbaar vuile oppervlakken gevolgd door desinfectie
is een goede maatregel ter voorkoming van COVID-19
en
andere virale aandoeningen van de luchtwegen in huishoudens en gemeenschappen.
Gebruik dus zeker niet de spuitbus met hoge druk lucht om het vuil weg te blazen.
Maak dus uw spullen goed schoon
en bewaar ze een paar dagen in een afzonderlijke ruimte
voordat
u ze uitleent.
(PA0PHB)
RTTY
bulletin PI4WNO. PA3E
*Einsteins
blunder.
Heeft
de geniale Albert Einstein een grote blunder gemaakt?
Hij
noemde het zelf zijn grootste fout.
Maar
deze fout blijkt nu van
cruciaal
belang te zijn om enkele mysteries op te lossen.
In 1917 introduceerde Einstein, - de man van E=MC kwadraat
-, de ’kosmologische constante’,
dat zou verklaren waarom het heelal,
zoals
toen geconstateerd was, statisch was.
Alle
materie trekt elkaar aan, wij merken dat als zwaartekracht.
De planeten worden door de zwaartekracht van naar de zon getrokken
maar blijven om de zon draaien omdat de centrifugale kracht precies in balans is
met
de aantrekkingskracht van de zon.
De sterren stelsels zouden door die zwaartekracht naar elkaar toe getrokken worden.
Maar
uit eeuwen lange waarnemingen bleek dat dat helemaal niet het geval was.
Het
heelal was statisch.
Einstein, beweerde daarom dat er in het heelal
een geheimzinnige kracht aanwezig moest zijn
die de ons bekende zwaarte kracht zou tegenwerken,
donkere
energie.
Maar in 1924, publiceerde Hubble,
na nauwkeuriger waarnemingen,
in
een kort artikel dat het heelal toch expandeerde.
Hij zag dat door zijn waarnemingen dat, het licht van verschillende sterrenstelsels
een andere roodverschuiving van het uitgezonden licht
- het doppler effect
-
vertoonden. (de wet van Hubble).
En
dus daarna, in 1931, bekende Einstein dat hij er naast zat.
Dit was het bewijs voor een van de grootste ontdekkingen van de wetenschap:
het
zich uitbreidende universum.
Hubble
toonde aan dat sterrenstelsels van ons wegtrekken met een snelheid die
evenredig
is met hun afstand tot ons.
Verder weg gelegen sterrenstelsels drijven sneller af
dan
nabijgelegen sterrenstelsels.
Einstein
bleek toch geen grote fout te hebben gemaakt.
Zijn
kosmologische constante kon gebruikt worden om ’donkere energie’
te
verklaren.
Wat
is donkere energie?
Volgens de jongste theorie bestaat het heelal
uit slechts 5 procent normale materie,
27
procent ’donkere’ materie en 68 procent donkere energie.
Donker betekent niet voor gewone stervelingen zichtbaar
maar
nodig om de uitdijing van het heelal te verklaren.
Donkere energie is een mysterieuze kracht.
Het is onzichtbaar en we weten alleen van het bestaan
af
dankzij het effect dat het heeft op de uitdijing van het heelal.
Het is van groot belang om te weten hoe donkere energie zich verspreidt,
want zo is te achterhalen wat het lot van het heelal is:
blijft
het groeien of houdt het een keer op?
Fysici Christian Marinoni en Adeline Buzzi berekenden hoeveel massa
en energie het heelal heeft en publiceerden dat in 2012,
inclusief
donkere energie.
Vervolgens
keken ze naar de vorm van het heelal.
Wat
blijkt: het universum is niet bolvormig, maar een plat vlak.
Toen bleek dat donkere energie, lees kosmologische constante,
en dat donkere energie een hypothetische vorm van energie is
die
verantwoordelijk zouden zijn voor de versnelling van de uitdijing van het
heelal.
Donkere
energie is overal en gelijkmatig verdeeld in het heelal.
Ze
gedraagt zich alsof ze een negatieve zwaartekracht uitoefent.
Wat
is donkere energie?
Volgens de jongste theorie bestaat het heelal uit slechts 5 procent normale materie,
27
procent ’donkere’ materie en 68 procent donkere energie.
Donker betekent niet voor gewone stervelingen zichtbaar
maar
nodig om de uitdijing van het heelal te verklaren.
Hoewel de kosmologische constante de beste wiskundige verklaring is
voor hoe donkere energie het heelal laat groeien,
weten we nog steeds niet waarom donkere energie bestaat.
Veel kosmologen zien de zoektocht naar de aard van donkere energie
en donkere materie als de belangrijkste vraagstukken van deze tijd.
(LiveScence)
RTTY
bulletin PI4WNO.PA3E
*Hallo
Edmond
Deze
volgende tekst mag behalve in de ronde ook op de website.
Vanwege
het Corona virus moeten veel mensen zo veel mogelijk binnen blijven.
Dit
kan voor aankomend zend amateurs juist een reden zijn om het cursusboek voor
zend
amateur te worden weer uit de kast te gaan halen.
Omdat alle bijeenkomsten en eventuele cursus avonden
dus ook niet door gaan kunnen cursisten vaak nergens,
meer
terecht met vragen over elektronica zoals uitgelegd in het cursusboek.
Mocht
iemand meer uitleg willen over elektronica, dan kan deze vraag ook naar mij
door worden gemaild, ik zal dan proberen de zelfde dag,
indien
mogelijk een antwoord terug te
sturen.
Mijn
mailadres is: pa3caz@outlook.com
Frans
PA3CAZ
*Hallo
Luisteraars
ICOM UK heeft bekend gemaakt dat de verkoop van de nieuwe transceiver.
de
IC-705 is vertraagd vanwege leverproblemen van bepaalde elektronische
onderdelen.
Hier
staat het originele bericht.
https://icomuk.co.uk/News_Article/2/2190/
Frans
PA3CAZ
*Hallo
luisteraars
Deze
kwam ik tegen:
Hieronder
de vertaling door Google translate.
Spanje verleent personen zonder vergunning toestemming
om
amateurstations te gebruiken tijdens het afsluiten
02-o4-2020
De ledenvereniging van de International Amateur Radio Union (IARU) van Spanje,
URE, heeft tijdelijke toestemming gekregen van de telecommunicatieregelgever van het land
voor niet gelicentieerde mensen om amateurstations te gebruiken
tijdens
de corona virus vergrendeling.
Het hoofddoel van het verzoek is het verspreiden
en promoten van amateurradio onder schoolkinderen die thuis moeten worden opgesloten ,
aldus
de aankondiging van het Ministerie van Economische Zaken en Digitale
Infrastructuur.
Deze activiteit biedt jongeren de mogelijkheid praktische ervaring op te doen
in telecommunicatietechnologie,
bevordert
onderwijs in technologische vakken en is een sociaal verrijkende
gezinsactiviteit.
De tijdelijke machtiging zou gelden terwijl in Spanje de staat van waakzaamheid
en
verplichte opsluitingmaatregelen van kracht zijn.
Personen zonder vergunning zouden een amateurzender alleen mogen exploiteren
onder
direct toezicht van de vergunninghouder, onder de huidige regels en
voorschriften.
Frans
PA3CAZ
*Hallo
Luisteraars
Er
staat een nieuwe software update voor de ICOM IC-9700,
Versie 1.23
Voor
meer info wat er allemaal is veranderd en downloaden.
Hieronder
is de site waar deze te vinden is.
https://www.icomjapan.com/support/firmware_driver/2650/
Frans
PA3CAZ
*Hallo
Luisteraars
Deze
kwam ik tegen:
Google
draait cookiemaatregel in Chrome terug tijdens coronacrisis
05
april 2020
Google draait een strenge cookiemaatregel in webbrowser Chrome weer terug,
uit
angst dat hij belangrijke sites stukmaakt tijdens de coronacrisis.
Dat
vertelt de zoekgigant op
zijn website.
In Chrome 80 verplichtte Google sites die cookies gebruiken
om
duidelijk te vermelden hoe dit bestandje zich moest gedragen.
Vullen sitebeheerders daar niet een speciaal label voor in,
dan
kan die cookie bezoekers niet op andere webpagina’s volgen.
Het
is één van de maatregelen waarmee Google zijn webbrowser privacy vriendelijker
wil maken.
Het
bedrijf wil op termijn het gebruik van trackingcookies inperken.
Tegelijkertijd zoekt de zoekreus naar een alternatief voor adverteerders,
die
met trackingcookies vaak advertenties personaliseren.
Google vindt de nieuwe maatregel in het huidige coronaklimaat echter te riskant.
"Gezien de buitengewone internationale omstandigheden door COVID-19,
gaan
we dit beleid tijdelijk terugtrekken", leest het Chrome-blog.
Websites
al voorbereid
Websites hadden al sinds afgelopen jaar de tijd om zich voor te bereiden
op de nieuwe cookieregels,
en volgens Google waren de meeste sites er ook al klaar voor.
"Maar we willen er zeker van zijn dat banken,
online
supermarkten, overheidsinstanties en de gezondheidszorg stabiele websites
behouden."
De
maatregel is tijdelijk, dus Google zal op termijn zijn nieuwe cookiebeleid
herintroduceren.
Het
zoekbedrijf verwacht dit rond de zomer dit jaar weer te gaan doen.
https://www.rtlnieuws.nl/
Frans PA3CAZ
*Hallo
Luisteraars
Deze
kwam ik tegen:
MAAKT
JE ANTENNE GELUID?
GEBRUIK
EEN TOUW!
In de meeste gevallen vinden radioamateurs het prettig wanneer hun antenne resoneert,
want
een resonerende antenne is meestal ook een efficiënt werkende antenne.
Dan hebben we het wel over elektrische resonantie en niet akoestisch resonantie.
Want
dat laatste kan flink overlast veroorzaken, zelfs gevaarlijke situaties.
Gelukkig is er een doeltreffende
en
goedkope manier om een antenne uit akoestische resonantie te houden; touw.
ZOEMENDE,
BROMMENDE, DREUNENDE OF FLUITENDE ANTENNE
Veel
radioamateurs kennen het verschijnsel van de akoestische resonerende installatie
wel.
Een
zoemende, brommende dreunende of fluitende antenne of antennemast.
Zeker vervelend als je antenne(mast) op het dak van je huis staat,
of
tegen de gevel van je huis is bevestigd.
Want het geluid wat die resonantie veroorzaakt, kan behoorlijk hinderlijk zijn.
Diezelfde
resonantie kan er ook voor zorgen dat niet goed geborgde bouten en moeren los
trillen.
Resonantie
van je antenne-installatie is dus niet alleen hinderlijk maar kan ook gevaarlijk
zijn.
DE
BRON AANPAKKEN
In
de praktijk worden allerlei middelen gebruikt om die trillingen te dempen.
Een mast wordt met trildempers op een voet bevestigd,
op
rubber tuintegels geplaatst of in muurbeugels geklemd met rubber blokjes.
Maar dat is alleen symptoombestrijding,
terwijl de aanpak van de bron veel doeltreffender,
makkelijker
en een stuk goedkoper is.
Daarom
is het goed om te weten wat nu eigenlijk de oorzaak van die resonantie is.
KÁRMÁN
VORTEX
Wanneer lucht langs een voorwerpt stroomt,
ontstaat
er op de achterzijde van dat voorwerp onderdruk.
In
die onderdruk ontstaat turbulentie.
Luchtwervelingen
die je ook in de kielzog van een vliegtuig of schip ziet.
Die wervelingen worden ook wel de “Wervelstraat van Von Kármán”,
ook
wel de “Kármán Vortex Street” genoemd.
De
Kármán Vortex Street achter een cilindrisch voorwerp. Bron: Wikipedia.org.
EEN
BERUCHTE HERRIEMAKER
Luchtwervelingen
brengen trillingen teweeg met een bepaalde frequentie.
Als die frequentie de mechanische resonantiefrequentie van het voorwerp bereikt,
gaat
het voorwerp meetrillen, wat het geluid nog verder versterkt.
Dat kan in principe bij elk object gebeuren, maar ronde objecten
(zoals
de cilindrische vorm van een buis) zijn beruchte herriemakers.
Laat stalen en aluminium buizen nu populair zijn
als
constructievorm voor antennes en antennemasten.
Dat
maakt de gemiddelde antenne-installatie behoorlijk vatbaar voor akoestische
resonantie.
FORMULE
1-ACHTIGE SPOILERS
Willen we het probleem bij de bron aanpakken,
dan
moeten we voorkomen dat luchtwervelingen kunnen ontstaan.
Nu kun je allerlei gestroomlijnde vormen gebruiken voor je antenne-installatie,
maar
dat is natuurlijk allesbehalve praktisch.
Dus
moeten we wat aan de vorm van de constructie doen om luchtwervelingen te
voorkomen.
Dat
hoeven geen fancy Formule 1-achtige spoilers, conduits, of diffusers te zijn.
Het
tegengaan van antenne geluid kan namelijk heel simpel.
DRAAITRAP
RONDOM EEN SCHOORSTEEN
Een hele effectieve methode om luchtwervelingen achter
een
cilindrisch object te voorkomen, is door er een spiraal omheen te draaien.
Die spiraal die zorgt ervoor dat de lucht achter het voorwerp
niet
meer gaat wervelen zoals in de Kármán Vortex Street.
Grote
constructies worden op die manier beschermd.
Zie
je een draaitrap rondom een grote schoorsteen of hoge silo?
Grote kans dat die niet alleen gemaakt is om als trap te dienen,
maar
ook om luchtwervelingen te voorkomen.
TOUW
VAN ACTION
Omdat ik met mijn verticale antenne (welke op het dak van een slaapkamer staat)
behoorlijk wat problemen qua resonantie had bij windkracht 6,
heb
ik die beproefde methode van de spiraal zelf toegepast.
Daarvoor
heb ik 4 mm touw van Action gebruikt.
Die
is geschikt voor buitengebruik en ook nog verkrijgbaar in modieuze kleuren.
Dat touw heb ik als een spiraal rondom de vertical gewonden
en
elke meter vastgezet met een bundelbandje.
Nu kun je in principe elk soort touw of koord gebruiken,
als het maar dik genoeg is.
Het
is wel beter als het bestand is tegen UV, anders vergaat het touw op den duur.
Het resultaat mag er zijn, want de antenne is sindsdien muisstil
en
dat voor nog geen twee euro voor de klos touw van 20 meter.
Ondanks dat het koord wel wat water vasthoudt na een regenbui,
heb ik geen noemenswaardige verschillen gemeten in de prestatie van de antenne,
laat
staan een verandering in SWR.
73
Jean-Paul Suijs PA9X
https://www.veron.nl/
Frans PA3CAZ
*
Hallo Luisteraars
Deze
kwam ik tegen:
voor-het-eerst-supergeleidende-korrels-ontdekt-in-op-aarde-neergestorte-meteorieten
01-04-2020
Vivian Lammerse.
Een
uitzonderlijke vondst, aangezien natuurlijke supergeleidende materialen zelden
worden aangetroffen.
Amerikaanse
wetenschappers hebben een mooie primeur te pakken.
Ze hebben namelijk voor het eerst natuurlijk voorkomende supergeleidende korrels ontdekt
die
schuilgingen in buitenaards gesteente.
Een uitzonderlijke vondst. “Supergeleidende materialen die op natuurlijke wijze zijn ontstaan,
zijn
heel zeldzaam,” aldus onderzoeker James Wampler.
Supergeleiding
Je
vraagt je misschien af wat supergeleiding precies is.
Supergeleiding is een verzameling van fysische eigenschappen
die
zorgt voor een ‘perfecte’ elektrische geleiding.
Dit betekent dat onder meer alle elektrische weerstand in het materiaal verdwijnt.
Wat
je je erbij moet voorstellen, is dit.
Als er stroom op gang gebracht wordt in een gesloten kring die bestaat uit supergeleidend materiaal,
zal
deze stroom ook zonder aangelegde elektrische spanning blijven rondlopen.
“Supergeleidende materialen worden echter pas supergeleidend beneden een bepaalde
(meestal
zeer lage) temperatuur,” legt Wampler desgevraagd aan Scientias.nl uit.
“Dit
wordt ook wel de kritische temperatuur genoemd.
Dit
punt varieert echter van materiaal tot materiaal.
Omdat het alleen op gang wordt gebracht bij kou,
kunnen we bijvoorbeeld geen supergeleiders in ons energienet gebruiken
om
elektriciteit naar onze huizen te vervoeren.”
Toepassingen
Supergeleidende materialen worden vooral toegepast waar het gunstig is
om
absoluut geen elektrische verliezen te hebben.
Het bekendste voorbeeld is wellicht de MRI-scanner die je in het ziekenhuis aantreft,
maar ook bijvoorbeeld de ondergrondse deeltjesversneller Large Hadron Collider.
Over het algemeen worden supergeleiders gebruikt vanwege hun vermogen
om
extreem krachtige magnetische velden te creëren.
Op
aarde zijn natuurlijk voorkomende supergeleidende materialen ontzettend
zeldzaam.
Vaak
moet het materiaal hier namelijk speciaal voor behandeld worden.
Maar
hoe zit dat eigenlijk in het heelal?
De ruimte is een barre en weerbarstige plek,
waardoor er in sommige extreme omgevingen mogelijk bepaald materiaal kan ontstaan
dat
nooit het levenslicht op onze aarde had kunnen zien.
Daarom
besloten de onderzoekers in hun studie op aarde neergestort meteorieten te
bestuderen.
“Meteorieten zijn bijzonder veelbelovende objecten om naar ongebruikelijke materialen te zoeken,
omdat
ze onder extreme omstandigheden zijn gevormd,”
licht
Wampler toe.
“Ze kunnen zijn gevormd onder hoge druk of extreme temperaturen,
kunnen
hevige schokken zijn ondergaan of blootgesteld zijn aan grote hoeveelheden
straling.
Dit kan leiden tot de vorming van materialen die niet van nature op aarde voorkomen
en
mogelijk zelfs niet in laboratoria kunnen worden vervaardigd.”
Meteorieten
Op
het eerste gezicht lijkt dit een vrij hopeloze missie.
In het verleden hebben onderzoekers namelijk al eens geprobeerd
om supergeleidende materialen in meteorieten te openbaren,
maar
die inspanningen liepen helaas op niets uit.
Toch
lieten Amerikaanse wetenschappers zich niet van de wijs brengen.
Met behulp van een ontzettend gevoelige meettechniek
genaamd magnetic field modulated microwave spectroscopy (MFMMS)
analyseerden ze brokstukken afkomstig van vijftien verschillende meteorieten
die
zorgvuldig gekozen waren uit de tienduizenden meteorieten die ooit op aarde zijn
neergeploft.
Vervolgens
ging het team op zoek naar sporen van supergeleiding.
Bij twee meteorieten was het raak: een meteoriet bestaande uit ijzersulfide
genaamd ‘Mundrabilla’ gevonden in 1911 in Australië
(en tevens één van de grootste meteorieten die ooit is gevonden)
en
de ureiliet-meteoriet ‘GRA 95205’ die in 1995 in Antarctica opdook.
Supergeleidende
korrels
Na
een grondige analyse blijken de twee meteorieten supergeleidende korrels te
bevatten.
Een zeer opmerkelijke vondst.
“We
waren eigenlijk op zoek naar nieuwe supergeleidende materialen,” vertelt
Wampler.
“Maar wat we vonden was geen nieuwe supergeleider
(lood, indium en tin en legeringen zoals lood-tin staan bekend als supergeleidend),
maar dat we dit aantroffen in een meteoriet is echt nieuw;
nog
niet eerder hebben wetenschappers supergeleidende korrels in meteorieten
aangetroffen.”
Bovendien
vertelt de vondst ons meer over sommige stellaire objecten.
“Het betekent dat er in de ruimte mogelijk gebieden bestaan waar de temperatuur dermate laag is,
dat
dergelijke supergeleidende materialen van nature ontstaan,” legt Wampler uit.
“Dit
zou de magnetische velden in stellaire objecten kunnen verklaren.”
Op de vraag hoe de supergeleidende korrels precies in de twee meteorieten terecht is gekomen,
moeten
de onderzoekers ons het antwoord schuldig blijven.
De vraag is natuurlijk of onderzoekers mogelijk in de toekomst
nog
meer supergeleidende korrels in meteorieten zullen aantreffen.
“Dat
is moeilijk te zeggen,” antwoordt Wampler.
“Dit zijn niet de eerste meteorieten die we aan een inspectie hebben onderworpen.
Onze collega heeft een zorgvuldige selectie gemaakt bestaande uit vijftien meteorieten
uit
verschillende klasse en bovendien hebben we ook al eerder een verzameling van
micrometeorieten bestudeerd.
Van
dat alles hebben we maar twee meteorieten gevonden die supergeleidende korrels
bevatten.”
Toch
sluit de onderzoeker niet uit dat veel meer meteorieten mogelijk over dit soort
korrels beschikken.
“De
twee positief geteste meteorieten lijken helemaal niet op elkaar,” legt
Wampler uit.
“Dit
impliceert dat er waarschijnlijk meer meteorieten zijn met supergeleidende
korrels.
Het
is echter nu nog moeilijk te zeggen hoe vaak deze materialen voorkomen.
We zullen in de toekomst nieuwe monsters
– zowel natuurlijke als synthetische
–
blijven onderzoeken.”
https://www.scientias.nl/
Frans PA3CAZ
*
Hallo Luisteraars
Deze
kwam ik tegen:
ruimtetelescoop-hubble-brengt-een-schuw-middelzwaar-zwart-gat-aan-het-licht
01-04-2020
Vivian Lammerse.
Hiermee
levert Hubble het sterkste bewijs tot nu toe dat middelgrote zwarte gaten echt
bestaan.
Lang
dachten onderzoekers dat zwarte gaten er in twee maten waren.
De XL-variant die een miljoen tot miljarden keer zo zwaar is als onze zon
en de kleine variant die ‘slechts’ enkele tientallen keren zoveel massa heeft als de zon.
Toch
concludeerden astronomen dat er ook middelgrote exemplaren zouden moeten
bestaan.
Deze
zijn echter een lang gezochte ‘ontbrekende schakel’ in de evolutie van
zwarte gaten.
Tot
op heden passeerden slechts een paar kandidaten de revue.
Maar
nu heeft Hubble er toch nog eentje weten op te sporen.
Moeilijk
Het
is een knappe prestatie.
Want
middelzware zwarte gaten zijn ontzettend moeilijk te vinden.
Ze zijn kleiner dan de superzware zwarte gaten die zich in het centrum van sterrenstelsels ophouden,
maar
groter dan zwarte gaten die worden gevormd door de ineenstorting van zware
sterren.
“Zwarte gaten met een gemiddelde massa zijn hele ongrijpbare objecten,”
meent
onderzoeksleider Dacheng Lin.
“Het is daarom van cruciaal belang om voor elke kandidaat
ook
alternatieve verklaringen te overwegen en uit te sluiten.”
En
dat is precies wat de onderzoekers nu hebben gedaan.
Meer
over middelzware zwarte gaten
Middelzware zwarte gaten zijn heel lastig op te sporen omdat ze kleiner
en
minder actief zijn dan superzware exemplaren.
Ze hebben geen makkelijk verkrijgbare brandstofbron,
noch een dermate sterke zwaartekracht dat ze sterren
of
ander kosmisch materiaal naar zich toe kunnen trekken.
Het betekent dat astronomen middelzware zwarte gaten
op heterdaad moeten betrappen tijdens een relatief zeldzame daad
waarbij zo’n zwart gat een ster opslokt.
Zoals gezegd hebben onderzoekers tot op heden enkele kandidaten waargenomen.
In 2012 vonden onderzoekers voor het eerst overtuigend bewijs
voor
het bestaan van een middelzwaar zwart gat.
Ook
in 2015 dachten onderzoekers een middelzwaar zwart gat op het spoor te zijn.
In 2006 ontdekten onderzoekers een opvallende krachtige uitbarsting van röntgenstralen
die
tot 3XMM J215022.4−055108 werd gedoopt.
Het
was echter onduidelijk waar deze straling exact vandaan kwam.
Astronomen schreven het destijds toe aan een ster die uit elkaar was gescheurd
nadat hij te dicht bij een krachtig en compact object
– zoals een zwart gat
–
in de buurt was gekomen.
Iets
klopte er echter niet.
Want verrassend genoeg bevond de röntgenbron zich niet in het centrum van een sterrenstelsel,
waar
zwarte gaten zich normaal gesproken ophouden.
Zou
het hier dan toch om een middelzwaar zwart gat gaan?
Neutronenster
Hoewel dit idee veel onderzoekers prikkelde,
moest er toch eerst een andere mogelijkheid uitgesloten worden: een neutronenster
– extreem dichte overblijfselen van een ontplofte ster
– in ons eigen Melkwegstelsel die rap aan het afkoelen was.
De onderzoekers maakten gebruik van waarnemingen met ruimtetelescoop Hubble.
En
hieruit rolde een interessante bevinding.
Uit de observaties blijkt namelijk dat de röntgenstralen afkomstig waren van een verre,
dichte sterrenhoop aan de rand van een ander sterrenstelsel
– precies het soort plaats waar astronomen verwachten
middelzware
zwarte gaten tegen te komen.
Afbeelding. Op deze afbeelding gemaakt door Hubble
is
in de witte cirkel het middelzware zwarte gat te bewonderen.
Het
zwarte gat is zo’n 50.000 keer zo zwaar als onze zon.
Afbeelding:
NASA, ESA, and D. Lin (University of New Hampshire)
Het onderzoek levert sterk bewijs dat de geobserveerde röntgenstralen
daadwerkelijk
afkomstig zijn van een middelzwaar zwart gat.
Dit
nieuwe zwarte gat zou zo’n 50.000 keer zo zwaar zijn als onze zon.
De
ontdekking smaakt naar meer.
Want
mogelijk houden er nog veel meer middelzware zwarte gaten zich in het donker
schuil.
En ook deze nog onopgemerkte zwarte gaten kunnen mogelijk worden ontmaskerd
nadat
een onverhoopte ster te dichtbij is gekomen.
De
onderzoekers zijn dan ook van plan hun nauwgezette detectivewerk voort te
zetten.
Want
uiteindelijk zullen dit soort studies een groot mysterie kunnen ontrafelen:
“Het bestuderen van de oorsprong en evolutie van zwarte gaten met tussenliggende massa
zal uiteindelijk een antwoord geven op hoe de superzware zwarte gaten
die zich in het centrum van massieve sterrenstelsels bevinden, zijn ontstaan,”
aldus
onderzoeker Natalie Webb.
https://www.scientias.nl
Frans PA3CAZ
*
nasa-zet-vacature-uit-en-krijgt-meer-dan-12-000-reacties
02-04-2020
Vivian Lammerse
Het
is het op één na hoogste aantal sollicitaties dat NASA ooit heeft ontvangen.
Zo’n 12.000 volwassenen staan te popelen
om
zich in een ruimtepak te hijsen en in een enorme raket afgeschoten te worden.
Begin deze maand liet NASA weten op zoek te zijn
naar
astronauten die het team komen versterken.
En
daar werd ruim gehoor aan gegeven.
Vacature
Tussen 2 en 31 maart kon elke Amerikaanse staatsburger zijn of haar CV opsturen.
Je
moet echter wel van goede huize komen wil je überhaupt in overweging worden
genomen.
Zo is een bachelordiploma nu niet meer voldoende
en moet je ook een master in de bètawetenschappen in je zak hebben,
óf
geneeskunde hebben gestudeerd en/of de testpilootopleiding hebben afgerond.
Werkervaring als arts, wetenschapper of (test)piloot is daarbij ook nog eens een pré.
Daarnaast
was de sollicitatieperiode dit keer verkort van twee maanden, naar één maand.
12.000
Ondanks het strenge eisenpakket wisten maar liefst 12.000 mensen
zich
in de omschrijving te herkennen en adresseerden hun sollicitatiebrief aan NASA.
En
dat is ongekend.
Het is zelfs het op één na hoogste aantal sollicitaties dat NASA ooit heeft ontvangen.
Alleen tijdens de vorige rekrutering stroomden er meer binnen:
NASA
moest zich destijds door zo’n 18.300 sollicitatiebrieven heen werken.
Slechts elf daarvan werden onlangs
– na een twee jaar durende training
–
daadwerkelijk als astronaut aangesteld.
“We zijn in staat om een sterk astronautenteam op te bouwen
omdat we uit zo’n sterke pool van kandidaten kunnen kiezen,”
licht
Anne Roemer van NASA toe.
“Het is altijd geweldig om de diversiteit aan opleiding,
ervaring
en vaardigheden te zien die bij onze sollicitanten vertegenwoordigd zijn.
We kunnen dan ook niet wachten met beoordelen om de volgende ‘astronautenklas’
samen
te stellen.”
Extra
handen
Hoewel astronaut worden voor velen een kinderdroom is,
mag
maar een klein handje gelukkigen zich deze titel ook daadwerkelijk eigen maken.
Sinds de jaren zestig heeft NASA slechts 350 astronauten in dienst gehad,
waarvan
er momenteel nog maar 48 werkzaam zijn.
Daar
gaan er nu in ieder geval wat bij komen.
Want met de grote plannen die NASA in het verschiet heeft liggen
– met als belangrijkste natuurlijk de aankomende Artemis-missies
-zijn
extra handen meer dan welkom.
Vanaf 2024 zal NASA namelijk de eerste vrouw en de volgende man naar het maanoppervlak sturen
en
vanaf 2028 zouden er zelfs voortdurend mensen rond moeten lopen op de maan.
De ervaring, kennis en kunde die tijdens deze missies worden opgedaan,
moeten de weg vrijbanen voor een eerste bemande missie naar Mars
die
vooralsnog gepland staat voor 2030.
Volgens de ruimtevaartorganisatie getuigt het enorme aantal sollicitaties
van grote nationale belangstelling om deel te nemen
aan de plannen van de Verenigde Staten om de maan,
en
zelfs het nog onontgonnen terrein van Mars te verkennen.
“We zijn met het Artemis-programma een gedurfd nieuw tijdperk van ruimteverkenning ingegaan,”
vertelt
Jim Bridestine van NASA.
“We
zijn verheugd om te zien dat zoveel Amerikanen zich bij ons hebben aangemeld.
De volgende generatie Artemis-astronauten
zal ons helpen om grondiger dan ooit tevoren de maan te exploreren,
want
ons uiteindelijk naar Mars zal leiden.”
Selectie
De
komende tijd zal NASA wel even zoet zijn met een strenge selectieprocedure.
De meest gekwalificeerde kandidaten zullen worden uitgenodigd
voor een sollicitatiegesprek en moeten medische tests ondergaan
in
het Johnson Space Center in Houston.
Daarna
zal er een definitieve selectie worden gemaakt.
De uitverkorenen doorlopen vervolgens een tweejarige vaardigheidstraining,
waarin
zaken als ruimtewandelen, robotica en ruimtevaartsystemen op het programma
staan.
Daarnaast
wordt er gewerkt aan leiderschap, volger schap en teamwork.
Hoeveel
astronauten er tijdens de nieuwe selectieprocedure bij zullen komen, is
onduidelijk.
Na het voltooien van deze veeleisende training,
is de nieuwe lichting astronauten klaar om gelanceerd te worden
door Amerikaanse raketten en ruimtevaartuigen om te wonen
en
werken aan boord van het internationaal ruimtestation.
Daar zullen ze deelnemen aan experimenten die het leven thuis ten goede komen
en
ons tevens voorbereiden op missies naar de maan en Mars.
De ruimtevaartorganisatie verwacht in de zomer van 2021
de
kakelverse groep astronauten voor te kunnen stellen.
https://www.scientias.nl
Frans PA3CAZ
*Hallo
Luisteraars
Deze
kwam ik tegen:
Seismische
ruis afgenomen.
06
april 2020
Seismologen melden een daling van 45 procent aan seismisch achtergrondruis
in Nederland sinds 13 maart de dag waarop de eerste maatregelen
tegen
verspreiding van het coronavirus werden genomen.
De ruis wordt veroorzaakt door hele kleine bodembewegingen,
veroorzaakt
door verkeer en industrie.
Ook
in omringende landen wordt momenteel minder seismische achtergrondruis gemeten.
Zonder ruis kunnen wetenschappers nu ook kleinere aardbevingen
en
seismische signalen van andere bronnen zoals vulkanen waarnemen.
Menselijke
activiteit meten met seismometer
Hoewel een seismometer is ontworpen om de trillingen van een aardbeving te meten,
is
menselijke activiteit met een seismometer eveneens waarneembaar.
Het gaat daarbij niet om trillingen die diep uit de aarde komen, zoals bij aardbevingen*,
maar
om trillingen nabij het aardoppervlak.
Verkeer, bouwwerkzaamheden en zware industrie zijn voorbeelden van bronnen
die
dit soort trillingen opwekken.
Al
deze menselijke activiteit draagt bij aan de seismische achtergrondruis.
Dagelijkse
gang van ruis
Er is een dagelijkse gang zichtbaar omdat er ’s nacht minder activiteit is dan overdag.
Ook
is in de achtergrondruis het verschil tussen weekend en een doordeweekse dag te
zien.
De
weekenden zijn over het algemeen rustiger dan werkdagen.
In onderstaande figuur staat de sterkte van de seismische ruis weergegeven
sinds
2 maart 2020 (meetstation De Bilt).
De eerdergenoemde dagelijkse gang is duidelijk zichtbaar,
als
een opeenvolging van hoge pieken en diepe dalen.
De weekenden zijn ook goed zichtbaar,
als
twee dagen met lagere waarden dan doordeweeks.
De
zondag is seismisch nog wat rustiger dan de zaterdag.
Sinds
vrijdag 13 maart is Nederland grotendeels gaan thuiswerken.
Dit is duidelijk zichtbaar in de figuur,
sindsdien
zijn de doordeweekse pieken lager dan in de voorgaande weken.
De daling in seismische achtergrondruis is zo’n 40 nanometer (10-9 meter),
van
90 naar 50 nanometer.
Een
daling van afgerond 45%.
*Menselijke activiteiten die wel tot trillingen diep in de aarde leiden zijn: geïnduceerde aardbevingen,
ten
gevolge van bijvoorbeeld gaswinning, en nucleaire testen.
https://www.knmi.nl/
Frans PA3CAZ
*
Hallo Luisteraars
Deze
kwam ik tegen: onze-planeet-was-32-miljard-jaar-geleden-volledig-bedekt-met-water
13-04-2020
Caroline Kraaijvanger
De
ontdekking heeft enorme implicaties voor de oorsprong van het leven op onze
planeet.
Dat
onze planeet er 3,2 miljard jaar geleden heel anders uitzag dan nu, is algemeen
bekend.
Maar dat er in geen velden of wegen continenten te vinden waren
en onze planeet volledig bedekt was met water;
dat
wisten we tot voor kort niet.
Een nieuw onderzoek brengt daar verandering in.
In de studie komen wetenschappers met vrij overtuigende aanwijzingen
voor
het idee dat onze planeet 3,2 miljard jaar geleden een heuse ‘waterwereld’
was.
Oceaankorst
Ze baseren zich op een analyse van een 3,2 miljard jaar oud stukje oceaanbodem,
dat vandaag de dag niet langer onder water schuilgaat,
maar
in het noordwesten van Australië te vinden is.
“De gesteenten zijn vulkanisch van aard en bestaan grotendeels uit basalt,”
zo
vertelt onderzoeker Benjamin Johnson aan Scientias.nl.
“Wat zo geweldig is aan dit gebied is dat
de
gesteenten behoorlijk goed bewaard zijn gebleven.”
En die goed bewaarde gesteenten blijken dus een opmerkelijk verhaal te vertellen.
“We gebruikten de oude oceaankorst om te achterhalen
hoe de samenstelling van het oceaanwater 3,2 miljard jaar geleden was,”
vertelt
Johnson.
“Er is geen 3,2 miljard jaar oud oceaanwater meer te vinden,
maar we hebben wel deze gesteenten die de interactie aan zijn gegaan met dat water
en
zich die interactie op een bepaalde manier ‘herinneren’.”
De interacties tussen het water en gesteenten hebben
er
namelijk voor gezorgd dat de gesteenten zelf enigszins veranderd zijn.
Door te kijken naar de veranderingen die gesteenten hebben ondergaan,
kunnen onderzoekers zich een beeld vormen van de samenstelling van het oceaanwater
dat
deze veranderingen heeft bewerkstelligd.
“En wat we ontdekten, was dat de oceaan 3,2 miljard jaar geleden meer zuurstof-18 herbergde
dan
vandaag de dag,” aldus Johnson.
Waterwereld
Zuurstof-18
is een isotoop van zuurstof.
Isotopen zijn atomen van een chemisch element in dit geval zuurstof
die allemaal net zoveel protonen in hun kern hebben,
maar
een afwijkend aantal neutronen bezitten.
Dat oceaanwater lang geleden rijker was aan zuurstof-18 is veelzeggend
en volgens de onderzoekers het beste te verklaren door het idee
dat
er 3,2 miljard jaar geleden helemaal geen continentale verwering plaatsvond op
aarde.
En
dat wijst er dan weer op dat er helemaal geen land boven water uitstak.
Johson legt uit: “We spreken van continentale verwering als regen of sneeuw
op
het land de interactie aangaat met gesteente en zo aarde of klei maakt.
Wanneer die klei gevormd wordt, wordt daar altijd veel zuurstof-18 in opgenomen.
Dus het water dat via rivieren weer terugkeert naar de oceaan
herbergt
altijd minder zuurstof-18.
De
continenten en grond slaan dat zware zuurstofisotoop als het ware op.
Als er geen land boven de zeespiegel uitsteekt en er geen verwering plaatsvindt,
blijft de zware zuurstofisotoop zuurstof-18 in de oceaan
en
dat is wat we zien in de oude oceaankorst in Australië.”
Platentektoniek
Afgaand op dit onderzoek is de geschiedenis van onze planeet grofweg in te delen
in een periode waarin de aarde geen continenten herbergde
en
een periode waarin er wel land op de planeet te vinden is.
Hoe de ene situatie plaatsmaakte voor de andere, is nog niet helemaal duidelijk.
Mogelijk kwam de platentektoniek waarbij meer korst werd gevormd
die
gaandeweg boven het water ging uitsteken pas vrij laat op gang.
Een andere optie is dat de platentektoniek er altijd is geweest,
maar
meer dan 3 miljard jaar geleden heel erg langzaam ging.
“We zijn nu op zoek naar nieuwe plekken om onderzoek te doen,
in
gebieden die net iets ouder of iets jonger zijn.
Zo zijn er iets oudere gebieden te vinden in Zuid-Afrika
(van ongeveer 3,4 miljard jaar oud)
en iets jongere in Canada en het zuidwesten van de VS
(tussen de 2.7 en 1.8 miljard jaar oud)
die
meer inzicht kunnen geven in deze transformatie.”
Leven
Het idee dat de aarde 3,2 miljard jaar geleden een waterwereld was,
heeft verstrekkende gevolgen voor onze ideeën omtrent de oorsprong van het leven.
“Zonder continenten en land dat zich boven zeeniveau bevond,
konden de eerste ecosystemen alleen maar in de oceaan evolueren,”
aldus
Johnson.
Maar dat is niet de enige implicatie die het onderzoek heeft
voor
de oorsprong van het leven.
“Zonder land dat boven water uitstak,
moet de water- en nutriëntencyclus er op aarde eerst ook heel anders uit hebben gezien
en
dat beperkt weer de manieren waarop leven kan ontstaan en evolueren.”
voor
onze zoektocht naar buitenaards leven, denkt Johnson.
“De studie suggereert dat de aarde en daarmee dus mogelijk
ook
andere aardachtige planeten in de eerste kwart van hun geschiedenis een
waterwereld zijn.
En dat betekent dat met uitzondering van misschien enkele kleine eilanden
alle beschikbare niches en omgevingen waarin leven kan ontstaan en evolueren,
in
het water te vinden zijn.”
https://www.scientias.nl
Frans PA3CAZ
*Heeft
ook u iets te koop.
Of
weg te geven of u zoekt iets.
Misschien
hebt u informatie nodig?
Laat
het weten via het ORB e-mailadres wij nemen het dan op in de ronde.
Misschien
kan een medeamateur u helpen*
Zo
nu zijn we weer aan het einde gekomen van deze
736e ronde.
Johan
PD2JCW,
en
onze vast copy leveranciers
wensen
u nog een prettige avond verder.
Tot
de volgende ronde maar weer.
Het
ORB TEAM
Terug
naar de Ronde
