Ronde 694  van de Onafhankelijke Radioamateurs Brabant “ORB” 24-04-2019

* Goedenavond zend, en luisteramateurs,

U kijkt weer naar de woensdagavond ronde.

En wij proberen u, zoals bij elke ronde weer wat nieuws te brengen.

Elke éérste dinsdag van de maand is er een “besloten” bijeenkomst

van de vriendenkring.

Deze worden gehouden in het scoutinggebouw van Rey de Carle,

Bladelstraat 2 in de wijk Reeshof te Tilburg.

Op deze avonden is onze QSL manager aanwezig.

De bijeenkomsten hebben een vriendschappelijk karakter, waar we

Ervaringen kunnen uitwisselen, gewoon gezellig bij elkaar kunnen zijn.

Wat bijkletsen, met af toe een lezing.

En….

Dat willen we graag zo houden

Onze rondeleider is

Johan PD2JCW.

*DKARS magazine april 2019

24/04/2019 door PH4X

DKARS heeft de april-uitgave van haar magazine uitgebracht.

Inmiddels is dit de 49e uitgave van het gratis magazine.

Naast Nederland krijgt het magazine internationaal ook steeds meer aandacht 

en weten buitenlandse zendamateurs het magazine ook te vinden.

Donateurs hebben het magazine inmiddels ontvangen.

Niet donateurs moeten een paar dagen wachten.

Deze uitgave van het digitale blad bevat 50 pagina’s.

Downloaden is gratis en verspreiden wordt aangemoedigd door DKARS.

In deze uitgave onder andere aandacht aan deze onderwerpen:

Plannen voor nieuwe vereniging steeds concreter

Het zelf doen van Ionosfeer Doppler metingen op de 80 meter band

Lighting an ON THE AIR sign

9G2DX – 4X DX-Pedition to Ghana

Large networks of repeaters permanently connected

Van de hoofdredacteur

Het was een heel drukke periode voor mij in de maanden februari en maart 

en dat had helaas tot gevolg dat het verschijnen van het Magazine daaronder moest lijden. 

Nu in april is het wel weer gelukt en ook nog met een aantal leuke technische artikelen.

Het samenstellen van het Magazine doe ik met heel veel plezier, maar soms is het werk, 

ook op een tropisch eiland, toch net even belangrijker.

Zijn er onder toch nog mensen die willen meehelpen met het opmaken?

Ik hoor het graag, stuur even een mailtje naar secretaris@dkars.nl!

Een nieuwe bijdrage leverancier komt uit het westen van Canada, 

het is Daniel Romila, VE7LCG en deze maand 

publiceren we gelijk al drie interessante artikelen van hem.

Ook niet geheel onbelangrijk, 

lees nog even over de vorderingen van de nieuwe radio amateurvereniging, 

het is te lezen op pagina vijf.

Onlangs is de nieuwe geostationaire amateursatelliet de Es’hail-2 / QO-100, 

ook wel Oscar 100 genoemd actief geworden met een transponder van 13cm naar 10 GHz. 

In deze editie is er al wat extra aandacht door een artikel van (co) auteur Remco, 

PA3FYM en wat informatie over apparatuur hiervoor in de rubriek Hamgear and Gadgets.

Verder hebben we ook nog een interessante bijdrage van Hans, PAØEHG gekregen, 

het gaat over ‘Het zelf doen van Ionosfeer Doppler metingen op de 80 meter band’ 

Hans schrijft er ook over hoe je dit zelf met eenvoudige middelen ook kan doen.

En uiteraard ook in deze editie weer de nodige bijdragen 

van de diverse vaste rubrieken die ook weer zeer lezenswaardig zijn.

En tot slot: heb je kopij, een mening, gevraagd of ongevraagd advies: 

dat kan 24 uur per dag, 7 dagen per week via magazine@dkars.nl

73, de Peter de Graaf PJ4NX/PA3CNX Secretaris en hoofdredacteur

hamnieuws.nl

Hier is de link om het Magazine van April te downloaden.

Link

Wil je in plaats van een PDF te downloaden het Magazine on-line doorbladeren?

https://issuu.com/home/published/dkars_magazine_201904

PA3E Edmond

*IC-9700 Firmware V1.06 beschikbaar

19/04/2019 door PH4X

Terwijl de zendontvanger pas twee weken bij de eerste gebruikers in Nederland in de shack staan, 

is Icom al druk bezig met de doorontwikkeling van de firmware.

Dit onder andere op basis van de eerste feedback van de vele gebruikers in Japan. 

Inmiddels is de 6e update beschikbaar.

In deze versie zijn deze wijzigingen doorgevoerd:

Changes from Version 1.05

Improved accuracy of the automatic reference frequency calibration.

Fixed unintended indication on the DR screen.

Eliminated RX audio gap when changing the IF filter in the DV mode.

hamnieuws.nl PA3E

* FT4 als mogelijke opvolger voor RTTY

23/04/2019 door PH4X

Joe Taylor (K1JT) heeft de afgelopen maanden aan een mogelijke opvolger voor RTTY gewerkt.

De nieuwe mode krijgt de naam FT4 en is, zoals de naam doet vermoeden, gebaseerd op FT8.

De duur van de uitzendingen is echter aanzienlijk korter: 4,5 seconden.

Daarbij zijn de voordelen van FT8 behouden: de mode is circa 10 dB meer gevoelig dan RTTY.

In WSJT-X versie 2.1 moet FT4 beschikbaar komen.

Binnenkort zullen er release candidates beschikbaar gesteld worden 

zodat gebruikers er al mee aan het testen kunnen gaan.

De uiteindelijke release datum is op 15 juli a.s. gesteld.

Op de website van K1JT is een document te vinden 

dat alle technische data van de FT4-mode bevat.

Introduction: FT4 is an experimental digital mode designed specifically for radio contesting.

Like FT8, it uses fixed-length transmissions, structured messages 

with formats optimized for minimal QSOs, and strong forward error correction.

T/R sequences are 6 seconds long, so FT4 is 2.5 × faster than FT8 

and about the same speed as RTTY for radio contesting.

FT4 can work with signals 10 dB weaker than needed for RTTY, 

while using much less bandwidth.

Basic parameters: FT4 message formats are the same as those in FT8 

and encoded with the same (174,91) low-density parity check code.

Transmissions last for 4.48 s, compared to 12.64 s for FT8.

Modulation uses 4-tone frequency-shift keying at approximately 23.4 baud, 

with tones separated by the baud rate.

The occupied bandwidth (that containing 99% of transmitted power) is 90 Hz. 

Threshold sensitivity for 50% decoding probability is S/N = –16.4 dB, 

measured in the standard 2500 Hz reference noise bandwidth

hamnieuws.nl PA3E

* ZENDBEPERKINGEN 13CM

Geschreven door Administrator     Apr 17, 2019

Het is hoogseizoen voor de zendbeperkingen op dit moment.

Ik had eergisteren al een melding van een aantal aanpassingen aan de magniet tabel, 

maar ik had nog niet gekeken.

Blijkt de eerste vandaag al in te gaan...

Check dus ff de update als je op 13cm uitkomt.

Als eerste een totale lockdown van de hele band 2320 - 2400MHz i.v.m. de

Vervolgens hebben we een aankondiging voor Koningsdag , 

waar wederom de hele band 2320 - 2400MHz op slot moet van donderdag 25 t/m zondag 28 april.

Ook nu geen coördinaten, maar de koning bezoekt Amersfoort 

dus daar in de buurt zal je zeker niet mogen zenden.

Echter: Radio 538 doet ook een duit in het zakje: op vrijdag 26 

en zaterdag 27 april moet om die reden de hele band 2320 - 2400MHz weer dicht 

rond vermoedelijk Breda; ook nu zijn geen coördinaten gegeven.

De boodschap is dus eigenlijk: Laat t/m 28 april je 13cm apparatuur uit staan als je goed wil zitten...

PI4RAZ PA3E

* OKIA EN NORDIC TELECOM ONTWIKKELEN LTE VOOR PUBLIEKE TAKEN IN 410-430 MHZ

Geschreven door Administrator    Apr 18, 2019

Nokia en de Tsjechische operator Nordic TeleCom hebben een LTE-netwerk gebouwd in de 410-430 MHz-band.

Het netwerk is bedoeld voor mission-critical-communicatie (MCC) en diensten voor Openbare orde en veiligheid (OOV).

Nokia meldt dat dit netwerk een wereldprimeur is.

Nokia levert een toekomst vast netwerk en is ter plekke met een lokaal team voor advies en ontwikkeling.

Nokia zal zijn LTE-radionetwerkoplossing, IP-netwerktechnologie, 

Dense Wavelength Division Multiplex (DWDM) -technologie gebruiken 

en Mission Critical Push to Talk (MCPPT) applicatieoplossingen zoals Group Communication installeren.

Dit lage spectrum zorgt voor goede dekking, terwijl er dankzij LTE 

en breedband ruimte is voor veeleisende toepassingen, zoals video en low-latency IoT.

Dit wordt gecombineerd met een hoge betrouwbaarheid en beveiliging.

De 410-430 MHz-band is pas sinds kort beschikbaar.

Het ecosysteem voor breedband en IoT diensten voor deze toepassingen is nog klein, 

maar moet nu snel gaan groeien.

Europese harmonisatie

De internationale spectrumregelgever CEPT 

heeft de 410-430 MHz-band in Europa geharmoniseerd voor openbare orde en veiligheid.

Nokia verwacht dat meer landen de frequenties daarvoor gaan uitgeven.

In Nederland zijn vergunningen toegekend aan Combonet en aan Entropia.

PI4RAZ PA3E

* FT4: EEN SNELLER, CONTESTVRIENDELIJKER DIGITALE MODE

Geschreven door Administrator     Apr 23, 2019

Binnen een paar dagen wordt de beta vrijgave verwacht van een snellere, 

meer contest-vriendelijkere digitale mode.

WSJT-X ontwikkelaars zeggen dat het serieuze werk aan het nieuwe FT4 protocol 

kort na de FT8 evaluatie van 1 en 2 december begon.

Het doel was een mode te ontwikkelen die de concurrentie met RTTY contesten 

aan zou kunnen gaan in termen van aantallen verbindingen, 

waarbij veel van de voordelen van FT8 behouden zouden blijven.

“De afgelopen maand heeft een kleine groep ontwikkelaars on-the-air testen van FT4 uitgevoerd,” 

zegt de WSJT-X ontwikkel groep 

— Joe Taylor, K1JT; Steve Franke, K9AN; en Bill Somerville.

“De eerste testen waren heel succesvol en hebben ons geholpen 

een aantal belangrijke ontwerpbeslissingen te nemen.

We geloven dat FT4 veelbelovend is voor het gestelde doel.”

De ontwikkelaars zeggen dat FT-4 snel beschikbaar zal zijn voor het testen 

door een grotere groep en ze zoeken geïnteresseerde deelnemers 

die hun “gewaardeerde terugkoppeling” kunnen geven.

Het advies is om eerst The FT4 Protocol for Digital Contesting te lezen.

Volgens het document is FT4 een experimentele digitale mode 

die speciaal voor radio contesten ontworpen is en dat 

— net als FT8 

— gebruik maakt van uitzendingen met een vaste tijdsduur, 

gestructureerde berichten in formaten die geoptimaliseerd zijn 

voor minimale contacten, en een sterke forward-error correctie. 

Zend-ontvangstwindows zijn 6 seconden, 

waardoor het 2,5 keer sneller is dan FT8 en ongeveer 

net zo snel als gewone RTTY tijdens radio contesten.

FT4 kan met signalen werken die 10 dB zwakker zijn 

dan wat nodig is voor het decoderen van RTTY 

terwijl er veel minder bandbreedte nodig is.

Een uitzending duurt 4,48 seconden, vergeleken met 12,64 seconden bij FT8.

De modulatie bestaat uit vier-toons frequency-shift keying op ongeveer 23,4 baud, 

met tonen die op dezelfde afstand liggen als de baud rate.

De benodigde bandbreedte is 90 Hz.

“De bedoeling is om installatie bestanden voor WSJT-X versie 2.1.0-rc5 

(-rc versies zijn zogenaamde "release candidate" versies) 

voor downloaden beschikbaar te hebben op maandag 29 april,” zegt de ontwikkelgroep.

Het FT4 Protocol voor Digitaal Contesten document omvat:

Instructies voor het installeren van WSJT-X 2.1.0-rc5 en het configureren van FT4.

FT4 werk instructies.

Een basisbeschrijving van het FT4 protocol, modulatie en golfvorm.

Gedetailleerde gevoeligheidsmetingen voor FT4 onder een breed aantal

gesimuleerde propagatie condities.

Een agenda met komende geplande test sessies.

PI4RAZ PA3E

* GRATIS PDF BOEK - C & GUI PROGRAMMEREN

Geschreven door Administrator     Apr 24, 2019

De Raspberry Pi uitgeverij heeft een gratis PDF boek gepubliceerd 

- An Introduction to C & GUI Programming door Simon Long.

Zeker met al die aanstormende Arduino programmeurs kan dit boek een steun zijn 

bij het programmeren (ook de Arduino gebruikt C als programmeertaal)

Zelfs als je een absolute beginner bent, 

leert dit boek je alles wat je moet weten om eenvoudige programma's in C te schrijven, 

en te beginnen met het maken van GUIs (Grafische User Interfaces).

De eerste helft van het boek is een introductie van C, 

en omvat de basisbeginselen van het schrijven van eenvoudige command-line programma's.

De tweede helft laat zien hoe je de GTK user interface toolkit met C moet gebruiken 

om fraaie GUI applicaties te schrijven die je op de desktop kunt draaien.

Wat minder van toepassing op Arduino's, maar nog steeds erg leerzaam.

De auteur Simon Long bespreekt het boek op

https://www.raspberrypi.org/blog/an-introduction-to-c-gui-programming-the-new-book-from-raspberry-pi-press/

Download het boek van

https://www.raspberrypi.org/magpi/issues/c-gui-programming/

Het gratis Raspberry Pi blad MagPi publiceerde recent een speciale Amateur Radio toepassing, zie

http://www.southgatearc.org/news/2019/march/raspberry-pi-magazine-magpi-features-ham-radio.htm

In de Mei uitgave van het blad HackSpace magazine, nummer 18, 

staan twee amateurradio artikelen geschreven door radio amateur Jo Hinchliffe MW6CYK

http://www.southgatearc.org/news/2019/april/ham-radio-satellite-ground-station-article-in-hackspace-magazine.htm

PI4RAZ PA3E

* Wat gebeurde er in de maand april

Zonder verleden geen toekomst.

Een gelegenheid om even terug te kijken in de geschiedenis.

Een greep

- Op 25 april 1874 werd Guglielmo Marconi geboren.

Marconi speelde een enorme rol bij de uitvinding van de radio.

Men kan hem beschouwen als van de voorvader van onze radio hobby.

Zie ook ons bulletin 20190407.txt.

- Op 27 april 1791 werd Samuel Finley Breese Morse  geboren.

Hij is vooral bekend door zijn ontwikkeling van de Morse code 

waardoor zijn elektrische telegraaf in het tweede deel van de negentiende eeuw 

van zeer grote betekenis werd voor de ontwikkeling van verbindingen.

Het werd het verplichte communicatie middel in de scheepvaart.

Op 31 december 1998 werd de radiotelegrafie (morse) gestaakt 

en werden schepen verplicht te kunnen werken via de satelliet.

Morse, ook wel CW genoemd, is erkend als Immaterieel Cultureel Erfgoed.

Zie ook ons bulletin 20170702wn.txt.

RTTY bulletin PI4WNO  PA3E

* Amateur satellieten een plaag?

Een satelliet in de lucht brengen is tegenwoordig geen science fiction meer 

en niet alleen maar weg gelegd voor regeringen van rijke landen.

Ook de radioamateurs spelen nu een behoorlijk toontje mee.

Met de introductie van de CubeSats, een gestandaardiseerde module voor de bouw van satellieten 

en het meeliften op andere ruimte missies is de financiële drempel om een satelliet te bouwen 

en te laten lanceren binnen het bereik van de radioamateur wereld gekomen.

Er cirkelen momenteel erg veel satellieten boven onze hoofden 

met communicatie mogelijkheden in de 2-meter, 70 cm en 10 cm banden.

Kijk eens op de website van JE9PEL.

Daar staan er meer dan 800 vermeld en daar staan nog niet eens 

de ontelbare geheime militaire satellieten vermeld.

Meer dan 200 satellieten zijn nog actief.

Zo'n 600 zijn niet meer bruikbaar, maar draaien nog wel hun rondjes.

Je kunt dus rustig stellen dat het boven ons hoofd aardig druk begint te worden.

Terecht begint onder meer NASA zich ernstig zorgen te maken over de steeds grotere kans 

dat deze 'ongeleide projectielen' of hun brokstukken voor ernstige botsingen kunnen zorgen 

- ISS moest al eens uitwijken voor dergelijk 'ruimtepuin'.

Er moet dus iets gebeuren.

Chinese onderzoekers stellen bijvoorbeeld voor om met lasers het ruimtepuin op te ruimen.

De Amerikaanse overheid wil nu het gebruik van satellieten aan banden leggen.

Daartoe heeft de FCC, de Amerikaanse Communcations Commissie, +

eind 2018 een wetsvoorstel ingediend om het gebruik van amateur satellieten te beperken. 

ingediend. In het kort komt dat hier op neer.

Na de gebruiksduur van de satelliet moet die binnen 25 jaar verwijderd worden, 

of in de dampkring verbranden.

Klinkt redelijk, zou je zeggen.

Het addertje zit hem in de door de FCC bepaalde gebruiksduur van een amateur satelliet, 

die zij op 0 jaar stelt.

Uiteraard heeft AMSAT, onze amateur satelliet organisatie, begin april, 

daar sterk bezwaar tegen aangetekend.

Meer bijzonderheden over het FCC voorstel en de reactie van AMSAT 

vind u op de website van de VERON, 

alwaar ook naar de betreffende documenten van de FCC en AMSAT verwezen worden.

Hoe dit gaat aflopen is ongewis, we houden u op de hoogte. (PA0PHB)

RTTY bulletin PI4WNO  PA3E

*Windmolen in uw achtertuin?

Met het streven om Nederland vol te bouwen met windmolens, 

zouden radioamateurs zich moeten afvragen, 

wat dat betekent voor de uitoefening van hun hobby.

Het is een bekend gegeven dat radio golven gereflecteerd kunnen worden 

door meteoorsporen of vliegtuigen.

En dan voor bijzondere verbindingen kunnen zorgen.

Echter zo'n QSO is dan slechts van korte duur en gebeurt bij hoge uitzondering.

Een heel ander verhaal wordt het wanneer er zo'n enorme windmolen in uw achtertuin verschijnt.

Wettelijk is geregeld dat er geen stoorsignalen mogen worden opgewekt, 

maar er is niet geregeld of je legale radiosignalen mag verstoren.

Windmolens kunnen de ontvangst van radiosignalen op twee manieren beïnvloeden.

- Het draaien van de wieken kan een ontvangen radiosignaal regelmatig kortstondig onderbreken.

- En daarnaast kunnen de omvormers en elektronische regelapparatuur zorgen voor EM storingen.

De laatste stoorbron zou in principe onder een wettelijke regeling behoren te vallen.

Hoe erg is dit en moeten wij amateurs ons daar nu al ernstig zorgen over maken? 

Gelukkig is er een testcase voorhanden, waaruit wij lering kunnen trekken.

De provincie Drente wil een groot windmolen park ontwikkelen.

Daarvoor is een redelijk onbewoond gebied uitgezocht.

En laat die zelfde argumentatie nu ook gegolden hebben voor het grote antenne

 park van LOFAR, de HF-VHF radiotelescoop, van ASTRON.

Voor zo'n windmolenpark moet een MER, Milieu Effect Rapportage, worden aangevraagd.

Deze rapportage, MER-2015, uitgevoerd door de firma Podera Consult, is in te zien op het internet.

Daarin komt het woord LOFAR 199 keer voor.

Het LOFAR-project betreft een wereldwijd unieke soort telescoop, 

waardoor er nog weinig bekend is over de effecten van andere activiteiten op de functionaliteit.

Er wordt een zestal windturbines in de naaste omgeving van LOFAR gepositioneerd.

Uit de effectbeoordeling blijkt dat dit mogelijk kan leiden tot effecten 

op de waarnemingsmogelijkheden van de LOFAR radiotelescoop.

Uitvoerig wordt ingegaan op de effecten van de plaatsing van windmolens 

op het ontvangen van radiosignalen uit het heelal.

Diverse maatregelen worden voorgesteld om de schadelijke effecten te minimaliseren.

PagerPower Ltd uit Groot-Brittannie heeft in het kader van MER 

een inschatting gemaakt van invloed op LOFAR.

Uitkomst van die berekeningen is dat de toename aan ongewenste signalen 

als gevolg van reflectie door windturbines circa 0,5 procent bedraagt.

Deze waarden zijn waarschijnlijk verwaarloosbaar, 

zeker als rekening wordt gehouden met andere aanwezige verstoringbronnen

 binnen het plangebied (autoverkeer, 

schrikdraad, WIFI-zenders, enz).

Weerkaatsing treedt op wanneer de (zwakke) signalen uit het heelal 

niet rechtstreeks de LOFAR-antenne kunnen bereiken, 

maar gedeeltelijk weerkaatst worden door de windturbines.

Er is, berekend wat de afname van de signaalsterkte 

wordt door de aanwezigheid van de turbine voor de worst case situatie.

Dit als de turbine dichtbij de antenne staat en een zo groot deel van het blikveld van de antenne blokkeert.

Uit deze berekening blijkt dat de afname van de sterkte van een radiosignaal van 120 MHz 

dat zich volledig 'achter' de windturbine bevindt gemiddeld 1,5 dB bedraagt.

Dit betekent een gering verlies aan signaalsterkte direct achter de turbines.

De 'schaduw werking' van een windmolen wordt bij LOFAR beperkt tot maximaal 5 graden boven de horizon, 

hoewel er maar weinig metingen zullen worden gedaan lager dan 22 graden.

De aanwezige regelapparatuur, de generator, 

maar met name de omvormer in de windturbines produceren elektromagnetische storingen.

Om te voorkomen dat deze een verstorende werking op andere apparatuur hebben, 

moeten alle windturbines die in Nederland gebouwd worden voldoen aan normen 

voor EMC (EN 61000-6-4 [3] en NPR-CLC/TR 50373:2004)

De radiostoring zal verder worden aangepakt bij de bron: door afscherming van elektronica en kabels, 

aarding en plaatsen van ferrietkern.

Met als doel de storing terug te brengen tot dat van 1 huishoudelijk apparaat.

Dit zal deze zomer worden uitgetest met een geijkte bron op 100 meter hoogte.

In de maart 2019 uitgave van het tijdschrift 'De Ingenieur', 

is een redelijk uitgebreid artikel gewijd aan de mogelijke storingen van het windmolen park op LOFAR 

en de maatregelen die genomen zullen worden om deze te reduceren.

Verder is het een aanrader om op een regenachtige middag de MER eens door te nemen. (PA0PHB)

RTTY bulletin PI4WNO  PA3E

* Hallo Luisteraars

Eind vorig jaar had Yaesu een nieuwe HF transceiver aangekondigd de FTDX-101d

Nu heeft Yaesu de manual vrijgegeven en ook hele mooie foto's van deze transceiver.

Deze is te vinden op: 

https://www.yaesu.com/indexVS.cfm?cmd=DisplayProducts&ProdCatID=102&encProdID

=959169DE998192AB87295E90077D740D&DivisionID=65&isArchived=0

Frans  PA3CAZ

* Hallo Luisteraars

Deze kwam ik tegen:

hoe-werkt-waterstof 13-04-2019

Waterstof wint aan populariteit maar wat is het en hoe kunnen we het gebruiken 

in de transitie naar een duurzamer energiesysteem?

Waterstof.

Als je nog steeds wat glazig kijkt bij de term 

– water is inderdaad niet stoffig 

– dan wordt het hoog tijd om je in te lezen.

Want waterstof maakt een opmars in het klimaatdebat sneller 

dan Nicki Minaj aan populariteit won onder middelbare scholieren.

Daarom: een snelcursus waterstof (twee minuten leestijd) met een introductie wat het nou precies is, 

waar je het voor kan gebruiken en wat de belangrijkste discussiepunten zijn.

Ben je weer helemaal bij.

Wat is waterstof?

Waterstof is een gas dat je kunt omzetten naar elektriciteit zonder CO2-uitstoot.

Want het is ‘gewoon gemaakt van water’.

Hoe dan?

De scheikundige definitie van zuiver water 

(zuiverder dan die anderhalve liter die je per dag probeert binnen te krijgen) 

bestaat uit twee delen: waterstof en zuurstof ofwel H2O.

Door middel van elektrolyse, simpel gezegd een proces waarbij je water onder stroom zet, 

kun je zuurstof en waterstof scheiden.

Waterstof is een onschadelijk gas, het meest-voorkomende in het universum.

Out there bestaan hele sterren volledig uit waterstof.

Zuurstof erbij

Als je waterstof vervolgens weer in aanraking brengt met zuurstof, komt er knetterveel energie vrij.

Genoeg om een auto te laten rijden, een huis te verwarmen of een laptop op te laden.

En dat allemaal zonder uitstoot, het enige restproduct is water.

En wanneer je dus voor de elektrolyse alleen groene energie gebruikt, 

zoals wind- of zonne-energie, dan is waterstof CO2-neutraal.

Dit wordt ook wel groene waterstof genoemd.

Er zijn ook grijze en blauwe waterstof zo legt

De Volkskrant uit en die zijn dan weer minder goed voor ons milieu.

Waterstof als opslag voor groene energie

En zo lijkt waterstof het nieuwe Eureka voor de energietransitie.

Journalisten drommen enthousiast samen om de nieuwe cv-ketel 

op waterstof die onlangs werd gelanceerd.

De Olympische Spelen in Tokyo zullen volledig draaien op waterstof 

en op de Noordzee wordt onderzocht of we de booreilanden en gaasinfrastructuur

kunnen omzetten naar een waterstof-infrastructuur.

Opslaan

Het grote voordeel van waterstof is dat je het kunt opslaan.

Dat is momenteel de grote uitdaging van zonne- en windenergie:

eenmaal opgewekt, moet deze energie meteen worden gebruikt.

Wil je deze energie toch opslaan, dan heb je daarvoor een dure accu nodig.

Duur als in, héél duur.

Om heel Nederland één dag van opgeslagen elektriciteit te voorzien

is 45 miljard euro nodig voor accu’s.

We kunnen ook deze overtollige groene energie omzetten in waterstof.

Dan kunnen we het later weer in aanraking brengen met zuurstof

en zo energie opwekken wanneer we het nodig hebben.

Energieverlies

In principe klopt dit verhaal maar er is wel een belangrijke kanttekening.

Wanneer je elektriciteit gebruikt voor de elektrolyse van waterstof,

dan heb je een rendement van 75 procent.

Dat betekent dat 25 procent van de opgewekte energie verloren gaat

om er waterstof van te maken.

Het vervolgens terugzetten van waterstof naar energie geeft eenzelfde energieverlies.

Dat is bijna de helft energieverlies.

“WATERSTOF KAN – IN GASVORM – WORDEN INGEZET ALS VERVANGER VOOR AARDGAS”

In de aanbieding: een gasnetwerk

Groot voordeel (en discussiepunt voor de kenners)

is dat we in Nederland nogal gek waren op gas.

We hebben een heel pijpsysteem aangelegd in de Noordzee om gas te vervoeren;

zonde om dit niet te gebruiken.

Via de oude gasleidingen kan bijvoorbeeld met een paar aanpassingen

waterstofgas worden vervoerd naar land.

En zo kan waterstof (in gasvorm) worden ingezet als vervanger voor aardgas.

Het voorstel van hoogleraar Ad Van Wijk is om waterstofgas te maken

met behulp van windenergie en dit te vervoeren via ons aardgas systeem.

Dit kan dan ook worden gebruikt in de chemische industrie en voor het maken van staal,

wat een enorme bijdrage kan leveren aan onze klimaatdoelstellingen.

Ook Ed Nijpels, voorzitter van het nationaal Klimaatakkoord is enthousiast:

“Waterstof is de sleutel naar de klimaattransitie”.

Vervoer op waterstof

En autorijden dan?

Hebben we net heel het land volgeplempt met snel laadstations

en heeft je buurman toch maar een elektrische auto geleast vanwege de parkeerplekken,

stappen we weer over op een nieuw systeem?

Zou kunnen. Toyota en Hyundai hebben personenauto’s en waterbussen gelanceerd

die volledig draaien op waterstof, Daimler en BMW zullen snel volgen.

Om auto’s en bussen op waterstof te kunnen laten rijden

moeten ze het spul alleen wel ergens kunnen tanken

– en in Nederland zijn er nog niet heel veel waterstoftankstation.

Zo weinig dat de met trots gelanceerde waterstof bus in Groningen

in het begin zelfs nog op een dieplader moest naar Helmond.

Daar was het dichtstbijzijnde tankstation.

Nu ja, een transitie is geen transitie zonder kinderziektes

en in 2020 zijn er 20 waterstofstations gepland in Nederland.

Nog even geduld dus.

PA3CAZ FRANS

*Onze moppen van de week:

Op een dag komen er 2 staalarbeiders aan de hemelpoort aan.

Ze kloppen aan, en St. Petrus komt opendoen.

Hij kijkt in zijn gulden boek, maar zij staan er niet in.

"Het spijt me, jongens, jullie hebben teveel stakingen op aarde georganiseerd.

Jullie kunnen de hemel niet binnen", en hij stuurt hen naar de hel.

Twee dagen later krijgt St. Petrus bezoek van de duivel.

"Zeg Petrus, kom die twee staalarbeiders maar rap halen! Ze hebben al 2 ovens stilgelegd!"

Een rijke industrieel spreekt op een receptie een bevriend minister aan:

"Beste vriend, ik moet je eens wat vragen!"

"Vraag maar!", antwoordt de minister

"Mijn jongste zoon, wordt 27 dit jaar.

Hij verslijt nog steeds zijn broek op het unief.

Hij doet niet anders dan hele dagen doorbrengen op café,

bij vrienden, drinken en grappen uithalen.

Hij doet verder niks! Hij is nog te lui voor werk te zoeken!

Heb jij geen jobke voor hem?"

Waarop de minister: "Geen probleem, ik benoem hem tot mijn adjunct

met een salaris van 10.100 euro per maand!"

de industrieel: "Nee, da's een veel te hoog loon! hij moet er toch wat inspanning voor doen!"

Minister: "Oh, dan maak ik hem cabinet-chef, 6.000 euro per maand!"

Industrieel: "maar nee, da's nog altijd veel teveel.

hij moet de waarde van het geld leren kennen!"

Minister: dan maak ik hem diensthoofd

op één of ander ministerie aan 4500 euro per maand!"

Industrieel: "Maar nee, ik wil dat mijn zoon onderaan de ladder begint,

hard moet werken en begint aan maximum 1200 euro per maand!"

Minister: "spijtig, dan kan ik niks voor U doen!"

Industrieel: "Hoe? En waarom niet?

Minister: "voor zulke plaatsen moet je slagen in een examen!"

De nieuwe baas wil luie werknemers aan de deur zetten.

Hij doet zijn ronde in de fabriek en ziet iemand tegen de muur geleund.

Hij vraagt: "He, jij daar, hoeveel verdien je per week?" "400 euro, mijnheer."

"Goed", zegt de nieuwe baas: "blijf staan waar je staat."

De baas snelt naar zijn bureau en keert ijlings terug met enkele bankbiljetten.

Hij zegt: "Neem deze 800 euro en ik wil je hier niet meer zien."

De jongeman neemt het geld aan en maakt zich uit de voeten.

Triomfantelijk kijkt de baas naar de werknemers die getuigen waren van het incident

en zegt: "Kan iemand me vertellen wat die luie kerel precies deed?"

Een klein stemmetje antwoordt: "Hij bracht net een Pizza en wachtte op zijn centen..."

Lachjekrom PA3E

*Heeft ook u iets te koop.

Of weg te geven of u zoekt iets.

Misschien hebt u informatie nodig?

Laat het weten via het ORB e-mailadres wij nemen het dan op in de ronde.

Misschien kan een medeamateur u helpen*

Zo nu zijn we weer aan het einde gekomen van deze 694e ronde.

Johan PD2JCW,

en onze vast copy leveranciers

wensen u nog een prettige avond verder.

Tot de volgende ronde maar weer.

Het ORB TEAM

Terug naar de Ronde