Ronde 778 van de Onafhankelijke Radioamateurs Brabant “ORB” 05-05-2021

* Goedenavond zend, en luisteramateurs,

U kijkt weer naar de woensdagavond ronde.

En wij proberen u, zoals bij elke ronde weer wat nieuws te brengen.

Elke éérste dinsdag van de maand is er een

“Besloten” bijeenkomst van de vriendenkring.

Deze worden gehouden in het scoutinggebouw van Rey de Carle-,

Bladelstraat 2 in de wijk Reeshof te Tilburg.

Op deze avonden is onze QSL-manager aanwezig.

De bijeenkomsten hebben een vriendschappelijk karakter, waar we

Ervaringen kunnen uitwisselen, gewoon gezellig bij elkaar kunnen zijn.

Wat bijkletsen, met af toe een lezing.

En….

Dat willen we graag zo houden

Onze rondeleider is

Johan PD2JCW

*5G en Inmarsat: strijd om het spectrum rond Burum.

Geplaatst door Frank webmaster van PI4RAZ.

Geplaatst op 21 april 2021.

Over anderhalf jaar is het dan echt zover: de ruggengraat van 5G wordt geveild.

In september 2022 wordt de 3,5 GHz band in drie blokken aangeboden aan mobiele operators,

meldde staatssecretaris Mona Keijzer (EZK) vlak voor kerst aan de Tweede Kamer.

Bestaande gebruikers moeten dan weg zijn.

Het Britse bedrijf Inmarsat dat onder meer voor maritieme non-profit-nooddiensten

afhankelijk is van een deel van hetzelfde spectrum weigert

dat te accepteren en spande een rechtszaak aan.

De belangrijke middenband voor 5G (3400-3800 MHz) zit in hetzelfde vaarwater

als de C-band (3500-4200 MHz) waarover internationale satellietcommunicatie plaatsvindt.

In het Friese Burum verzamelen MIVD

en AIVD via het grondstation Burum IF op grote schaal inlichtingen.

De impasse is al eerder doorbroken met betrekking tot de inlichtingendiensten:

zelfs met een 5G-arme zone van 50 km rond Burum én stevige technische ingrepen,

zou de kwaliteit van de verzamelde Sigint waarschijnlijk tot een onacceptabel niveau dalen.

Dit concludeerde TNO in het rapport Co-existence

of 5G mobile networks with C-Band Satellite Interception in Burum (2018).

Vrij snel daarna heeft de overheid besloten dat de inlichtingendiensten elders

een beter heenkomen moeten vinden, en dus september volgend jaar verdwenen zijn.

Waar de diensten precies heengaan, blijft geheim.

Pal naast Burum IF van de inlichtingendiensten staat het grondstation Burum SAS.

Dit wordt door Inmarsat op de band 3550-3676 MHz gebruikt

om onder meer 160.000 schepen wereldwijd aan te sluiten

op het Global Maritime Distress & Safety System.

Jaarlijks verwerkt het zo’n 160 noodoproepen.

Inmarsat is in de jaren zeventig specifiek voor dit maritieme noodsysteem

als publieke internationale organisatie opgericht,

maar is in de jaren negentig geprivatiseerd met de verplichting

om tegen kostprijs het noodsysteem te onderhouden.

Volgens Inmarsat is het onmogelijk om op tijd naar een andere locatie te verhuizen

en is het bovendien technisch best mogelijk om zowel Inmarsat

als 5G van de 3,5GHz band gebruik te laten maken.

In mei dient de zaak voor de rechter.

Het makkelijkste zou natuurlijk zijn als Inmarsat

zou kunnen overschakelen naar een andere frequentie.

Helaas kan dat niet.

De relatief oude Inmarsat-satellieten (vier stuks) zenden in een vastgesteld spectrum.

“Wij kunnen de frequentie niet veranderen, want wij ontvangen.

Alle satellieten die wij na 2007 (toen de 5G-banden bekend werden gemaakt, GS)

besteld hebben, zitten op andere banden.”

Maar satellieten worden de laatste tijd veel goedkoper.

Kan Inmarsat dan niet gewoon een nieuwe lanceren?

“Nou nee”, zegt 5G-deskundige Toon Norp (TNO).

“Die goedkope nieuwe satellieten zijn cubesats ter grootte van een melkpak

op een hoogte van honderden kilometers.

We hebben het hier over geostationaire satellieten op ruim 35 duizend km hoogte.”

Een nieuwe lanceren zou zomaar honderden miljoenen euro’s kosten.

En het zou jaren duren.

Het komende decennium is Inmarsat dus aangewezen

op de bestaande satellieten en de bestaande frequentie.

“De Nederlandse overheid vindt een roll out van 5G over drie partijen

kennelijk belangrijker dan het blijvend aanbieden van levensreddende maritieme safety diensten”,

stelt Gerbrand Schalkwijk, COO Inmarsat Maritime enigszins polemisch.

‘Er kunnen zonder probleem twee volledige 100 MHz netwerken voor 5G worden aangelegd.

Er zijn bovendien ook diverse technische mogelijkheden

om ook een derde licentie te kunnen verlenen.’

Burum SAS van Inmarsat is beduidend minder gevoelig voor verstoring

dan Burum IF van de inlichtingendiensten, waardoor 5G

en Inmarsat elkaar niet per definitie uitsluiten.

In 2019 concludeerde TNO dat als náást elkaar verschillende delen

van het spectrum worden gebruikt (adjacent channel) een 5G-loze straal

van 20 km rond Burum volstaat de stad Groningen ligt op 21 km

die met extra maatregelen door Inmarsat zelf beduidend kleiner kan.

Als het spectrum van Inmarsat (3550-3676 MHz) echter gedeeld wordt

met een mobiele operator (co-channel), zouden zowel een veel grotere kring

van luwte rond Burum nodig zijn als verschillende dure technische ingrepen

door zowel de telecomaanbieder als Inmarsat om hinderlijke storing te voorkomen.

Concluderend is TNO (2019) “pessimistisch over de praktische haalbaarheid

van een co-existentie-arrangement voor beide toepassingen”.

Volgens locatiedirecteur Gerard Luursema van Inmarsat in Burum

heeft het Britse bureau Real Wireless berekend dat een co-channel oplossing

met één aanbieder best haalbaar is.

Die ene aanbieder zou dan verschillende aanpassingen

aan zijn netwerk moeten verrichten,

door bijvoorbeeld alle antennes weg van Burum te richten.

Dat maakt het netwerk volgens TNO zo’n anderhalf keer duurder.

Alsof Burum niet al met genoeg geheimzinnigheid wordt omgeven,

weigert Inmarsat het rapport van Real Wireless helaas openbaar te maken.

Een nog mooiere oplossing uit de koker van Real Wireless zou

volgens Luursema een (pseudo-)adjacent channel oplossing zijn,

waarbij lokale 5G-diensten waarvoor de overheid twee reepjes

(3400-3450 en 3750-3800 MHz) aan de randen van de 3,5 Ghz-band

heeft voorzien verplaatst worden naar het midden van het spectrum,

waar Inmarsat zit.

Dan blijft daaromheen (niet aaneengesloten) 300 MHz over

voor drie telecomaanbieders als Inmarsat zich beperkt tot 100 MHz ergens

tussen 3550 en 3700 MHz.

“Met specifieke lokale gebruikers, zoals een containerterminal,

is het eenvoudiger om af te stemmen en is storing eenvoudiger te voorkomen”, aldus Luursema.

Satcom-expert Henk Dekker (TNO) wijst erop dat het oorspronkelijke plan

voor de uitrol van 5G vier gelijke banden van 100 MHz tussen 3400 en 3800 MHz omvatte.

Er is daarna juist gekozen voor twee smallere banden aan de randen voor lokale diensten,

om aan die randen interferentie van 5G voor radar aan de onderkant

en satellietcommunicatie aan de bovenkant te beperken.

Zo ontstonden drie gelijkwaardige banden tussen 3450 en 3750,

waarvoor de overheid in een veiling bovendien de hoofdprijs kan verwachten.

Een andere oplossing van Inmarsat is network sharing door de telecomaanbieders,

waarbij zij roamen om elkaars netwerk, zoals we dat ook met onze mobieltjes doen in het buitenland.

Dit zou bijvoorbeeld een invulling kunnen zijn van de adjacent channel

oplossing met twee operators naast Inmarsat, die Schalkwijk hierboven voorstelt.

Toon Norp (TNO): “Zulke network sharing zorgt ervoor

dat je wel hoge snelheden kunt halen,

maar je krijgt een probleem met de capaciteit.

Op een 100 MHz snelweg kan je hard rijden, maar als er niet genoeg stroken zijn,

krijg je files en kan je niet meer zo hard rijden.”

Volgens Luursema van Inmarsat is dat bezwaar echter te ondervangen

door meer masten neer te zetten.

Als Inmarsat in het midden van de 3,5 GHz band blijft zitten,

zijn geen mooie repen van 100 MHz te maken voor telecomaanbieders,

terwijl met 5G nu juist wordt geprobeerd om af te komen van een situatie

met allerlei aparte stukjes van het spectrum, zegt Norp.

Als banden niet de volledige 100 MHz dik zijn,

dreigen standaardinstellingen er bovendien voor te zorgen

dat snelheden naar beneden bijgesteld moeten worden.

Volgens Norp is de onderliggende kwestie eenvoudig:

hoe meer beperkingen je aan een licentie voor een telecomaanbieder oplegt,

hoe minder je met een veiling zult ophalen.

Dat geldt al helemaal voor een adjacent channel oplossing:

“Als de overheid 100 MHz beschikbaar zou houden voor Inmarsat

geeft ze daarmee een berg met geld weg.”

De gederfde inkomsten zullen tientallen

of zelfs honderden miljoenen euro’s bedragen voor een licentie van tien jaar.

Als het goedkoper is om Inmarsat te laten verhuizen,

zou dat in de ogen van een econoom een maatschappelijk optimaal scenario zijn,

waarbij zelfs een win-win uitkomst mogelijk is.

Staatssecretaris Mona Keijzer heeft al aangegeven

niet afwijzend te staan tegenover ‘nadeelcompensatie’.

Volgens Schalkwijk zal het Inmarsat enkele tientallen miljoenen euro’s kosten

om een grondstation op een alternatieve locatie in te richten

voor de resterende tien jaar tot de bestaande Inmarsat-4 satellieten zijn afgeschreven.

Inmarsat gebruikt vier geostationaire Inmarsat-4 satellieten,

die ter hoogte van de evenaar zweven.

Daarmee wordt de hele wereld gedekt.

Vanuit Burum zijn twee van de vier satellieten ‘te zien’,

waarbij de schotels onder een uiterst scherpe hoek gericht zijn om “ver te kunnen kijken”.

Zo kan Burum de halve wereld zien, maar het maakt de ontvangst

een stuk gevoeliger voor verstoring dan als de schotel recht omhoog gericht zouden zijn.

Het bepaalt ook de eisen waar een vervangende locatie aan moet voldoen.

Lapland ligt bijvoorbeeld te ver.

Een alternatieve locatie moet net als zuster-grondstation Fucino in Italië,

dat als back up dient, contact met dezelfde twee satellieten kunnen houden.

Fucino heeft trouwens weinig last van de uitrol van 5G in Italië,

omdat het in een soort beschermende bergkom ligt.

Een locatie op zee, is volgens Luursema minder voor de hand liggend,

doordat over water signalen ver dragen, waardoor interferentie versterkt wordt.

Het ministerie van EZK verwijt Inmarsat dat het niet is ingegaan op een aanbod

uit 2019 om hulp te verlenen bij het zoeken naar een locatie in het buitenland.

Omgekeerd zegt Inmarsat dat het nooit meer iets gehoord

heeft op het verzoek om een panklare vervangende locatie te regelen.

Volgens Schalkwijk van Inmarsat kost het minstens twee

en een half jaar om te verhuizen naar een andere locatie vanaf het moment

dat de vergunningen daar rond zijn.

“En die klok begint pas te tikken op het moment dat je zeker weet dat je kunt verhuizen.”

Een voor de hand liggende gedachte is dat de vervangende locatie

voor het grondstation van de inlichtingendiensten waarschijnlijk ook geschikt zal zijn voor Inmarsat.

Het probleem is alleen dat geen van de geïnterviewden weet waar dat is.

Zodra dat mysterie opgehelderd is, is dus nog minstens twee en een half jaar nodig voor een verhuizing.

https://www.pi4raz.nl/   Edmond PA3E

* Frequenties vrijhouden wegens vulkaanuitbarsting.

Geplaatst door Frank webmaster van PI4RAZ.

Geplaatst op 22 april 2021.

Het Caribbean Emergency and Weather Net (CEWN) biedt 24 uur per dag

ondersteuning tijdens de vulkaanuitbarsting van La Soufriere op het eiland Saint Vincent en de Grenadines.

Ook verschillende naburige eilanden worden getroffen door de ramp.

Bij het reageren op rampen en noodsituaties zoals deze,

gebruikt het CEWN 3,185 MHz LSB en 7,188 MHz LSB voor communicatie.

CEWN verzoekt radioamateurs die niet betrokken zijn

bij de reactie van de vulkaan om deze frequenties vrij te houden.

Nou zal 80m niet direct die eilanden bereiken onder normale omstandigheden,

maar 40m kan (vooral in de greyline) soms nog onverwacht ver weg komen.

Hou dus zeker 7,188 MHz de komende weken vrij.

https://www.pi4raz.nl/   Edmond PA3E

*RAZzies Mei 2021.

Geplaatst door Frank webmaster van PI4RAZ.

Geplaatst op 22 april 2021.

De RAZzies voor de maand Mei 2021 is uit! Met deze maand:

– De TinySA

– Opa Vonk: Ringkernen en ALwaarden

– Frequentie stabilisator voor oude transceivers

– QRP FT8 transceiver

– Afdelingsnieuws.

Je kunt ‘m HIER downloaden.

Veel leesplezier!

https://www.pi4raz.nl/   Edmond PA3E

*Afname amateurs zet door.

Geplaatst door Frank webmaster van PI4RAZ.

Geplaatst op 26 april 2021.

Tjonge, brak even de pleuris uit na mijn bericht van vorige week

dat er 1066 amateurs verdwenen leken te zijn.

Niet dat iemand MET mij gesproken heeft, alleen maar OVER mij,

maar het is me niet ontgaan.

Vooral mijn veronderstelling dat wanbetaling de oorzaak van de verdwenen calls zou zijn,

deed nogal wat amateurs in de gordijnen klimmen.

Ik verzon dat niet zomaar, omdat ik van een paar amateurs in mijn

omgeving had meegemaakt dat (in het eerste jaar van de nieuwe betalingsplicht)

zij na het niet betalen van de machtiging ineens uitgeschreven bleken.

Maar nu zat het verdwijnen van het aantal amateurs wel heel dicht

op de verzending van de facturen en was dat achteraf niet de meest waarschijnlijk oorzaak.

Volgens de VERON, die haar licht opstak bij het AT,

zou het een ICT probleem geweest zijn.

De meest voor de hand liggende oorzaak van verdwijnende amateurs,

namelijk een ICT fuck up bij de overheid, was echter niet in mij opgekomen.

Het probleem zou inmiddels opgelost zijn.

Dat vindt mijn script in het geheel niet.

Integendeel, deze week zijn er nog eens 36 amateurs verdwenen,

wat niet eens gecompenseerd wordt door de 23 nieuwe calls.

Dus men kan wel op de boodschapper schieten, maar feit is

dat tussen vandaag en twee weken geleden er 1102 amateurs verdwenen

zijn volgens de eigen gegevens van het AT.

Dus óf de ICT-problemen bij het AT zijn nog niet opgelost,

óf het AT-praat poep en er zijn wel degelijk ruim 1100 calls verdwenen.

Waaruit dat ICT-probleem dan zou bestaan wordt ook niet duidelijk.

Je hebt dus ca. 13000 amateurs, de week erop nog maar 12000,

en dan komt dat door een ICT-probleem.

Als dat opgelost zou zijn, zouden er deze week ten opzichte van vorige week

weer 1066 amateurs bijgekomen moeten zijn en dat is niet zo.

Wil je het zelf proberen?

HIER is de database van het AT, die ze zelf ter beschikking hebben

gesteld omdat wij als amateurs moeten kunnen nagaan

dat we met een legaal tegenstation te maken hebben.

Voer maar eens wat “verdwenen” calls in en je zult zien dat de site zegt

dat de roepnaam wel ooit is uitgegeven, maar niet meer in gebruik is.

Ik ben niet gek, ik analyseer slechts data.

De conclusie laat ik aan de lezers over.

https://www.pi4raz.nl/   Edmond PA3E

*DARU Magazine editie#15 staat klaar om te downloaden.

Wij wensen je veel leesplezier!

En uiteraard horen we ook nu graag weer of het magazine je bevalt.

Misschien heb je tips, verfrissende ideeën of kopij voor het volgende nummer?

Mail jouw reactie naar magazine@daru.nu

Alle DARU Magazines zijn hier gratis te downloaden.

Word ook lid van de DARU voor slechts €15,00 per jaar!

Aanmelden kan via deze link.

73, Redactie DARU Magazine

Vandaag is de vijftiende uitgave van DARU-magazine naar de leden verzonden.

Het 47-pagina’s tellende digitale clubblad wordt net als voorganger DKARS-magazine vrij uitgegeven.

De vereniging doet niet aan copyright en alle artikelen kunnen

 (tenzij anders vermeld) vrij gebruikt en verspreid worden.

Iedere geïnteresseerde ook niet leden kunnen het magazine gratis downloaden.

In dit magazine onder andere:

Metingen met de NanoVNA, deel 7

4X Holidaystyle-DX-Pedition 2022

Darlington en Sziklai Transistor combinaties

Spade & archer – lezersvragen#2

Rusty Salemink (PD0RSA) schrijft:

Beste medeamateurs,

Ook mij is gevraagd om een voorwoord voor ons magazine te schrijven.

Dat doe ik uiteraard graag.

Dus hier mijn bijdrage.

Mijn roepletters zijn PD0RSA.

Ik heb mijn machtiging behaald als VE3HKS in het najaar van 1985 in Canada.

En sinds 2020 heb ik ook een Nederlandse call erbij.

Om meteen maar even een vraag van een medeamateur te beantwoorden:

Ja, in Canada mag je je eigen roepletters kiezen.

Ook mag je diezelfde roepletters als kenteken op je auto voeren.

Dat laatste hebben we in Nederland nog niet…

Ik heb veel affiniteit met amateurtelevisie (ATV), iets waar ik al heel wat jaren mee bezig ben.

Ik heb veel leuke verbindingen gemaakt van mijn QTH in Ontario Canada

met 70 cm analoog ATV over de grote meren naar Pennsylvania,

New York en Ohio, staten in de USA.

Het geeft een geweldig gevoel als jouw beelden Amerika bereiken

en je ze ook prachtig kunt ontvangen!

Daarnaast heb ik veel experimenten gedaan op het gebied van satellietontvangst

met behulp van de wat grotere schotels.

Ik ben in Nederland ook weer met ATV begonnen.

Inmiddels heb ik dit verder uitgebreid naar digitale ATV.

Zelfbouw staat hier hoog in het vaandel, zoals het bouwen

en testen van antennes voor onze mooie radiohobby.

Want een goede antenne is het halve werk!

In Aalten, waar ik woonachtig ben, staat een ATV repeater, PI6ATR.

Die kan ik uiteraard prima ontvangen.

Maar ook de ATV repeaters van Arnhem (PI6ANH) , Enschede (PI6TWE)

en die van Gelsenkirchen (DB0CD) zijn geen enkel probleem om te bereiken.

En daardoor heb ik al vele ATV-vrienden gemaakt.

Ik maak sinds kort voor DATV-gebruik van een Pluto SDR met speciale firmware.

Het was even een gedoe om dit goed aan de praat te krijgen,

maar met wat hulp van medeamateurs is dat prima gelukt.

Ik ben behalve lid van de DARU ook lid van de VERON,

afdeling 24 Doetinchem, en van de VRZA-afdeling Achterhoek.

Tevens lid van BATC amateur televisie groep uit de UK.

En een trots Maple Leaf-member van de RAC.

Oja, ook nog lid van Litouwse amateurvereniging in Vilnius.

Binnen de DARU ben ik lid van het kernteam, het team dat meedenkt

met het bestuur en ondersteunt waar nodig.

Eigenlijk ben ik min of meer toevallig in contact gekomen met de DARU

vanwege een antennemast-kwestie met mijn gemeente.

Door toedoen en medewerking van BOAN

(het bureau voor ondersteuning bij antenneplaatsings-problemen)

en vooral door de niet aflatende inzet van Jan van Muijlwijk – PA3FXB

is het uiteindelijk toch gelukt om mijn mast en schotel te behouden!

Ik ben Jan en BOAN hiervoor zeer dankbaar.

Vandaar dat ik mij ook als lid heb aangemeld om iets terug te doen voor de DARU.

En ik hoop te zijner tijd ook iets te mogen betekenen voor radioamateurs

met een vergelijkbaar probleem, want ik wil de opgedane kennis

en ervaring graag inzetten om anderen te helpen bij het plaatsen van hun antenne installatie!

Tot zover deze korte introductie in ons mooie en al behoorlijk populaire magazine.

Blijf gezond allemaal! Ik hoop jullie weer tegen te komen op de een of andere radiomarkt,

want ik hoop dat die snel weer zullen starten.

Met een vriendelijke groet, tot horens maar vooral ook graag binnenkort tot ziens!

Veel leesplezier met deze nieuwe editie!

73!

Rusty Salemink – PD0RSA

https://hamnieuws.nl/  Edmond PA3E

*‘N-herijking ter ondertekening bij de staatssecretaris’

25/04/2021 door redactie.

Afgelopen week vond het Amateur Overleg plaats.

Eén van de onderwerpen was het punt Novice Herijking.

Over dit inmiddels langlopende dossier meldde Agentschap Telecom

dat ‘de punten die door het AT zijn goedgekeurd in de nieuwe Regeling frequentiegebruik zijn opgenomen’.

Inmiddels is een en ander naar de staatssecretaris verzonden ter ondertekening.

De deelnemers van het Amateur Overleg hebben echter geen inzage gekregen in de stukken

die zijn verzonden, zo valt te lezen in de speech van VERON-voorzitter Remy Denker (PA0AGF),

die gehouden is tijdens de opening van de Virtuele verenigingsraad afgelopen weekend.

https://hamnieuws.nl/  Edmond PA3E

*Astronaut eerste maanlanding Michael Collins (90) overleden

28 april 2021 via NU.nl

De Amerikaanse NASA-astronaut Michael Collins is woensdag op negentigjarige leeftijd overleden.

Dat heeft zijn familie laten weten.

Collins bleef in juli 1969 alleen achter in de door hem bestuurde commandomodule

van Apollo 11, terwijl Neil Armstrong en Buzz Aldrin afdaalden naar het maanoppervlak.

Tijdens de succesvolle Apollo 11-missie ging Collins dertig keer alleen in een baan rond de maan,

terwijl Armstrong en Aldrin het oppervlak onder hem verkenden.

Eerder was de astronaut onderdeel van de Gemini 10-missie van NASA

en maakte hij meerdere ruimtewandelingen.

Collins overleed woensdag na lang aan kanker geleden te hebben.

"We weten dat hij altijd gelukkig is geweest met het leven dat hij heeft geleefd",

zegt de familie van de astronaut in een verklaring.

"Daarom willen we hem eren door dat leven te vieren en niet te rouwen."

Aldrin (91) is met het overlijden van Collins en Armstrong eerder in 2012

het enige overgebleven bemanningslid van Apollo 11.

Op 20 juli 1969 zette Armstrong de landingsmodule aan de grond

in de Sea of Tranquillity op de maan.

Een dag later vertrokken ze weer, waarna de maanlander

na enkele uren werd gekoppeld aan de door Collins bestuurde hoofdmodule.

Op 24 juli keerde het drietal terug op aarde.

Collins was naast astronaut ook testpiloot

en vloog in de Amerikaanse luchtmacht met de North American F-86 Sabre.

Michael Collins (midden), met links Neil Armstrong en rechts Buzz Aldrin.

Op de achtergrond de Saturn V-raket van de Apollo 11-missie. (Foto: Getty)

'De eenzaamste man ooit'

"Waar je ook bent, je zult altijd het vuur hebben om ons behendig

naar grote hoogten en naar de toekomst te brengen", laat Aldrin in een reactie weten.

"We zullen je missen."

"Michael Collins vloog de eerste reis van de mensheid naar een andere wereld",

zegt NASA woensdag.

"Hij was een voorvechter van ontdekking en een inspiratiebron voor generaties.

Zijn erfenis stuwt ons verder in de kosmos."

Volgens NASA werd Collins ook wel "de eenzaamste man ooit" genoemd,

omdat hij in zijn eentje om de maan cirkelde, terwijl Armstrong

en Aldrin op het oppervlak liepen.

President Joe Biden memoreert Collins' tijd in de luchtmacht

en bij ruimtevaartorganisatie NASA, zijn werk voor het ministerie van Buitenlandse Zaken

en zijn "leiderschap" bij het Smithsonian National Air and Space Museum.

Collins kreeg weliswaar niet de roem die Armstrong en Aldrin ten deel viel,

maar hij was wel een "gelijke partner die ons land herinnerde

aan het belang van samenwerking bij het bereiken van grote doelen",

aldus Biden in een verklaring.

www.nu.nl  Frank pf1sct

*OS prefixen in België.

Geplaatst door Frank webmaster van PI4RAZ.

Geplaatst op 28 april 2021.

Op initiatief van het BIPT (Belgische AT) mogen alle radioamateurs

en radioclubs de gewone prefix ON in hun roepnaam vervangen

door de speciale prefix OS in de periode van 18 april 2021

tot en met 12 december 2021.

Deze maatregel geldt NIET voor korte roepnamen (vanity calls)

en de roepnamen van onbemande stations.

Inzake radioamateurisme zijn twee gebeurtenissen van speciaal belang dit jaar:

Ten eerste, de “Internationale Dag van de Radioamateur”,

op 18 april 2021, dat als thema heeft “Home, but never Alone”.

Deze dag heeft als doel de radioamateurs te stimuleren om verder te doen

met het experimenteren met radio in het algemeen, de techniek in het bijzonder.

Het thema toont het belang van dit specifieke sociaal netwerk

tijdens de huidige pandemie die veel mensen in sociaal isolement duwt.

Ten tweede, de verjaardag van de eerste transatlantische radiouitzending,

op 12 december 2021.

Op die datum is het 120 jaar geleden dat Guglielmo MARCONI

er voor het eerst in slaagde de Atlantische oceaan draadloos te overbruggen met radiosignalen.

Dit luidde het telecommunicatie tijdperk in en stond aan de wieg

van wat vele radioamateurs nu nog elke dag doen.

Zelfs in het hedendaagse tijdperk van razendsnelle communicatie,

wenst het Instituut deze gebeurtenissen extra in de kijker te zetten en te ondersteunen.

https://www.pi4raz.nl/   Edmond PA3E

*speciale GB0/GB1/GB2/GB4 Engelse calls.

Geplaatst door Frank webmaster van PI4RAZ.

Geplaatst op 29 april 2021.

Er zijn altijd wel amateurs die in een gebeurtenis aanleiding zien

om een bijzondere roepnaam aan te vragen,

en het overlijden van Prins Philip van Engeland vormt daarop geen uitzondering.

De volgende stations zijn actief ter nagedachtenis van HRH Prins Phillip,

Hertog van Edinburgh, die op 9 april op 99 jarige leeftijd overleed:

GB2DOE — Actief tot 15 mei; QSL via LoTW.

https://www.pi4raz.nl/   Edmond PA3E

*Interessante artikelen uit DARU-magazine nr 19.

Zoals altijd bevat het DARU-magazine interessante artikelen

voor zelfbouwers en belangstellenden

in de geschiedenis van dagelijkse processen en technieken.

RTTY-bulletin PI4WNO Edmond PA3E

*Röntgenstraling Door Fred Stam, PD0FSH.

In 1895 ontdekte Wilhelm Conrad Röntgen (1845-1923)

bij toeval de later naar hem genoemde röntgenstraling.

In het artikel wordt uitgebreid beschreven

hoe dat plaats vond en wat hij daarbij gebruikte.

Ook worden de hedendaagse toepassingen beschreven

RTTY-bulletin PI4WNO Edmond PA3E

*Darlington en Sziklai transistor combinaties.

Door Daniel Romila, VE7LCG.

In dit artikel beschrijft, met voorbeelden theorie,

verschillende soorten van Darlington schakelingen.

De reden om een Darlington te gebruiken is de hoge versterking.

Ook blijkt dat problemen in het verleden nog steeds voorkomen.

RTTY-bulletin PI4WNO Edmond PA3E

*Keyboard cleaning.

In dit artikel beschrijft Erwin van der Haar, PA3EFR,

een activiteit die eigenlijk vaker zou moeten plaatsvinden,

maar waar we feitelijk te weinig tijd voor maken:

het schoonmaken van een computerkeyboard.

Het is feitelijk een klusje van niks (uurtje in totaal),

met een schoon toetsenbord als resultaat.

Maar neem voldoende voorzorgen.

Je krijgt eer van je werk.

Het resultaat mag er echt zijn: een nieuw uitziend toetsenbord.

RTTY-bulletin PI4WNO Edmond PA3E

*Het meten van ultra zwakke HF-signalen.

In een zoom-lezing voor wetenschappers van het NIKHEF,

beschreef Gary A. Steele van het Kavli Instituut voor NanoScience,

TUDelft, hoe de kleinst mogelijke signalen op 173 MHz kon meten.

Zijn doel is om dan een enkel foton te kunnen

waarnemen, het kleinst mogelijke signaal.

Zoals we weten kan een elektromagnetisch veld ook beschreven worden

als een stroom fotonen. (Zoals we ook met licht kunnen doen).

Als je een foton/sec op 173 MHz wil meten praat je over een energie

van de orde van 10 -33 joule, of in ons radio jargon -330 db.

Dat is zeer veel ordes kleiner dan wij gewend zijn op onze VHF banden.

Als we alle man-made storingen verwaarlozen hebben we

nog steeds te maken met thermische ruis.

Op VHF praten we dan over 0,1 miroVolt op de antenne ingang

en dat is globaal 10 -19 joule, - 190 db en op onze S-meter wijst dan S0 aan

Die wetenschappers willen dus een signaal meten dat 140 dB

ofwel 23 S-punten zwakker is dan wat wij met onze top ontvangers kunnen ontvangen.

Zij koelen daarom hun ingangs circuit tot het absolute nulpunt

en mengen het ingang signaal dan naar 5 Ghz via het parametrisch versterker principe.

Waarom dan dit verhaal.

Omdat zij gebruik maken van een parametrische versterker,

een oud versterker principe, om een detecteerbaar signaal op 5,91 GHz te krijgen.

RTTY-bulletin PI4WNO Edmond PA3E

*Back to the future.

Michael Faraday was de eerste die het principe van parametrische versterking gebruikte.

Hij rapporteerde, hoe oscillaties van een frequentie konden worden

versterkt met een signaal met dubbele frequentie,

tijdens het bestuderen van rinkelende wijnglazen in 1831.

Maar het duurde tot 1892 voordat George Francis FitzGerald

het idee toepaste op elektrische circuits.

Parametrische versterker waren voor het GHz transistor tijdperk

de enige manier om versterkers te maken voor GHz signalen,

want er waren domweg nog geen transitoren beschikbaar voor het microgolf gebied.

Weinigen onder ons zullen dat principe gebruikt hebben voor experimenten in het VHF,

UHF-gebied.

Maar het is een interessant principe voor de knutselaars onder ons.

(Pieter PA0PHB)

RTTY-bulletin PI4WNO Edmond PA3E

*Wat is een parametrische versterker.

De term parametrisch betekent dat de versterking optreedt

als gevolg van de verandering in een parameter van het systeem,

zoals een variabele condensator, een varacterdiode.

We weten dat de lading in een condensator gelijk is aan de capaciteit

maal de spanning over de eenheid.

Dat houdt ook in dat, als de lading bekend is,

we de spanning kunnen kennen door de lading te delen door de capaciteit.

Als we door een externe oscillator de capaciteit halveren,

dan zal omdat de lading constant blijft, de spanning verdubbelen.

In de praktijk gebruiken we een varactor diode,

waar de capaciteit afhankelijk is van de spanning over de diode.

De parametrische versterker van de varactor heeft twee ingangen:

het binnenkomende signaal en een lokaal gegenereerd signaal,

de pomp frequentie, dat de parameters van de varactor varieert – de pompfrequentie.

Om dingen te laten werken, moet de pompfrequentie

ten minste tweemaal de ingangsfrequentie zijn.

Een typische parametrische versterker heeft drie verschillende afgestemde circuits.

Een afgestemd op de ingangsfrequentie,

een afgestemd op de pompfrequentie en een afgestemd op de gewenste uitgangsfrequentie.

Aangezien het ingangssignaal gaat mengen met de pompfrequentie,

 is het niet verwonderlijk dat de versterker ook als mixer fungeert.

Als je je verdiept in de wiskunde hiervan dan er zijn twee manieren

om een parametrische versterker te benaderen.

Het gedegenereerde geval is waar de pompfrequentie

precies tweemaal de ingangsfrequentie is.

In het niet-gedegenereerde geval is de pompfrequentie dat niet.

De praktische uitvoering is vergelijkbaar,

maar de wiskunde en de daardoor resulterende versterking is anders.

Bij vroeger experimenten werd natuurlijk geen varactor gebruikt.

Ze gebruikten toen een dynamo en verschillende smoorspoelen.

Pas aan het begin van de 20e eeuw werden paramps -

een andere naam voor een parametrische versterker

- gebruikt in laagfrequente radiotransmissiesystemen,

waarbij inductoren met ijzeren kern als reactief element werden gebruikt.

Omdat de paramp een reactantie varieert in plaats van een weerstand,

worden verschillende veel voorkomende bronnen van ruis vermeden

die worden geïntroduceerd door buizen of transistors.

Dit heeft de versterker bruikbaar gemaakt voor radar,

radiotelescopen en satellietontvangers.

Daarbij kunnen speciale ontwerptechnieken ervoor zorgen

dat het circuit zeer weinig eigenruis produceert.

Op beurzen en verkopingen vind je soms een parametrische versterkermodule.

Ze zijn vaak bedoeld voor microgolffrequenties.

Voor voorbeelden en schema’s verwijs ik naar

hackaday.com/2019/04/26/parametric-amplifiers-and-varactors

of naar het klassieke boek van Turner, ’ABC of Varactors’

(Pieter, PA0PHB)

RTTY-bulletin PI4WNO Edmond PA3E

*Naaldloos injecteren

Een corona injectie geven zonder gebruik te maken van die enge naald?

Dat kan in de toekomst dankzij het onderzoek van David Fenandez Rivas.

Onlangs ontving David Fenandez Rivas, hoofd docent vloeistof dynamica

van de TU Twente en hoofd van twee bedrijven BuClean

(ultrasoon reinigen) en BuClean (naaldvrije injecteren)

de Prins Friso prijs voor de ingenieur van het jaar.

Rivas bleek ook de favoriet van het publiek,

waarmee hij eveneens de publieksprijs in de wacht sleepte.

Fernandez Rivas werkt met zijn team vanuit de Universiteit Twente

aan een methode om medicijnen te injecteren zonder dat daarvoor nog een naald nodig is.

Daarbij is het de kunst om druppeltjes zo te versnellen

dat die dwars door de opperhuid heen gaan. (Pieter PA0PHB)

RTTY-bulletin PI4WNO Edmond PA3E

*De batterij bron van energie

Batterijen zijn niet meer weg te denken uit ons leven.

Helaas zijn het geen oneindige bronnen van energie.

Zonder reserve heb je er maar een korte tijd plezier van.

Maar hoe zit dat dan met die ruimteschepen, de Voyagers,

die ontzettend ver weg in het heelal nog steeds voldoende energie blijken te hebben

om informatie naar de aarde te blijven zenden?

Dat batterijen een eindig leven hebben merken we zo regelmatig.

En zelfs als we batterijen een tijd lang niet gebruiken lopen ze leeg.

Er zijn altijd wel uitzonderingen, zoals sommige zilver knoopcellen

Speciale aanbiedingen, bijvoorbeeld van een pakketje van 24 alkaline batterijen

zijn vaak weggegooid geld als je ze maar sporadisch gebruikt.

Batterijen kun je werken op verschillende principes en processen.

Alle batterijen die wij gebruiken zijn gebaseerd op chemische reacties

en hebben een globale levensduur van maar enkele jaren als ze niet herlaadt baar zijn.

Van oplaadbare batterijen voor auto's fietsen bijvoorbeeld

mag je verwachten dat die wel 5 jaar mee gaan.

Maar je moet een smartphone minstens om de dag weer opladen,

en dat moet volgens de fabrikant wel 500 maal - 1 a 2 jaar - mogelijk zijn.

En je gehoorapparaat moet elke dag weer opladen

worden of van een nieuwe batterij worden voorzien.

De ruimtevaart echter vraagt om een langere levensduur.

Ook als er niet voldoende zonlicht aanwezig is,

moet zo'n oplaadbare batterij gedurende meerdere jaren

als medium voor de opslag van energie kunnen functioneren.

Dus, als er onvoldoende energie van de zon opgevangen kan worden,

dan hebben dus chemische cellen een probleem.

Voor die applicaties, grijpt men naar batterijen

die op basis van radioactiviteit werken.

Die hebben radioactief materiaal aan boord

die straling met thermozuilen omzet in elektrische energie.

Vanwege de radioactieve straling zijn zulke batterijen

dus niet geschikt voor huis tuin en keuken gebruik.

(Maar in onze koolstof monoxide detectie kastjes

wordt wel een heel klein beetje van een radioactief stofje gebruikt)

De Voyager ruimtevaartuigen, die al meer dan 45 jaar geleden

de ruimte in zijn gestuurd en ons zonnestelsel inmiddels hebben verlaten,

konden dus niet meer terugvallen op de energie van onze zon

of andere oplaadbare cellen of een voorraad helium

onder druk dat dan een generator van energie zou moeten voorzien.

Die Voyagers moesten dus gebruik maken van veel

sterkere radioactieve energiebronnen om hun meetgegevens

via hun zend- en ontvangstapparatuur van energie te voorzien.

Energie uit radioactieve bronnen is gebaseerd op atomen

die niet stabiel zijn en daarbij radioactieve straling uitzenden.

De energie van die straling wordt dan opvangen

en als warmte geabsorbeerd in een thermozuil.

Een thermozuil bestaat uit een reeks thermo-elementen.

(Zo werd vroeger elektrische stroom opgewekt.)

Het thermo-elektrisch effect of peltier-seebeckeffect is een effect

dat optreedt op de overgang tussen twee verschillende metalen.

De thermozuilen produceren een uitgangsspanning evenredig

aan een lokaal temperatuurverschil.

Hoe haal je dan energie uit een radioactief atoom.

Hoe werkt dat?

We kennen allemaal de atoombom en de kerncentrale.

Een atoom is opgebouwd uit protonen en atomen,

met daaromheen een wolk van elektronen.

Het aantal elektronen moet gelijk zijn aan het aantal protonen in de kern.

Als dat op enig moment niet het geval is moet

en wordt een elektron of afgestoten, of onttrokken aan de omgeving.

Dan ontstaat een radioactieve elektron straling en soms ook een gammastraling.

Maar je hebt ook elementen vooral de zwaardere, zoals uranium,

waar het aantal protonen en neutronen niet in balans is.

Dan ontstaat een stroom alfadeeltjes als er te veel protonen in de kern zaten

of neutronen als er te veel neutronen in de kern zitten

(het werking principe van de kerncentrales.)

Zoals we in een vorig bulletin hebben uitgelegd, hebben we dan te maken

met de sterke atoomkracht, waarmee zeer veel meer energie is betrokken

dan met de elektrische aantrekkingskracht tussen de elektronen en protonen.

Bij radioactieve processen hebben we te maken met de halfwaardetijd,

de tijd waarin de intensiteit van die straling tot de helft is afgenomen.

Die halfwaardetijd kun je beïnvloeden bijvoorbeeld door

- kernen te bestralen met neutronen

- de atoombom

- of de straling af te vangen met afscherming.

In een atoombom kan een brok uraan zoveel neutronen uitzenden

die naburige kernen extra met neutronen bestralen waardoor het gehele brokstuk

te veel krijgt en een explosie veroorzaakt.

Bij een kerncentrale echter wordt, door tussen de uranium een materiaal plaatsen

dat die neutronen opvangt, gezorgd dat zij niet meer in het uranium kunnen worden opgenomen.

Een atoombatterij werkt op het principe dat die straling wordt opgevangen

in een thermo-elektrische zuil.

De huidige ruimtesondes werken met zwak radioactieve materialen,

waarbij geen kernsplijting kan optreden.

(Maar wel zoveel dat ze niet voor aardse toepassingen bruikbaar zijn.)

De halfwaardetijd geeft dan aan hoe lang je van zo'n atoombatterij energie kunt aftappen.

Er zijn ook radioactieve materialen waarbij de verdeling van protonen

en neutronen in de kern op een andere manier worden verdeeld

- we noemen die isotopen.

Bij dat principe wordt of energie uit gezonden of energie toegevoegd.

Je kunt dat soort atoom batterijen opladen via het toedienen

van hoogenergetische deeltjes

- elektronen of protonen of neutronen

- uit deeltjesversnellers of kerncentrales. 

Dan heb je dus een oplaadbare atoombatterij gemaakt.

Hoe veel energie je dan opslaat is afhankelijk van de bestraling.

Hoe lang de levensduur van zo'n atoomaccu wordt bepaalt

door de halfwaardetijd van die nieuwe atoom configuratie

Er zijn heel veel isotopen in de natuur, waarbij bovenstaande truc ook mogelijk is,

maar in de praktijk moeilijk te hanteren

Er zijn diverse atoom batterijen voor ruimte missies gemaakt.

Ze zijn te vinden onder een zo genoemd SNAP-(volgnummer).

Het zijn echter geen 'knoop celletjes' maar omvangrijke en zware dingen.

 (Pieter PA0PHB)

RTTY-bulletin PI4WNO Edmond PA3E

*Onze mop van de week:

Drie mannen praten samen over snelheid.

Zegt de eerste: "Volgens mij is de bliksem het snelste op de wereld.

Want je ziet hem al voordat je de donder hoort."

 "Welnee," zegt de tweede, "het licht is sneller.

Want als je de schakelaar indrukt brandt het licht direct."

Zegt de derde: "Volgens mij is de diarree is het snelste.

Want tijdens een wandeling in het bos voelde ik een rommeling in de buik.

Ik rende als de bliksem naar huis.

Ik deed het licht aan in het toilet en moest vaststellen dat ik reeds in mijn broek gescheten had!"

https://www.lachjekrom.com/ Edmond PA3E

*Heeft ook u iets te koop.

Of weg te geven of u zoekt iets.

Misschien hebt u informatie nodig?

Laat het weten via het ORB e-mailadres

wij nemen het dan op in de ronde.

Misschien kan een medeamateur u helpen*

Zo nu zijn we weer aan het einde gekomen van deze 778e ronde.

Johan PD2JCW,

En onze vast copy leveranciers,

wensen u nog een prettige avond verder.

Tot de volgende ronde maar weer.

Het ORB TEAM

Terug naar de Ronde