Ronde 778 van de Onafhankelijke
Radioamateurs Brabant “ORB” 05-05-2021
*
Goedenavond zend, en luisteramateurs,
U
kijkt weer naar de woensdagavond ronde.
En
wij proberen u, zoals bij elke ronde weer wat nieuws te brengen.
Elke
éérste dinsdag van de maand is er een
“Besloten”
bijeenkomst van de vriendenkring.
Deze
worden gehouden in het scoutinggebouw van Rey de Carle-,
Bladelstraat
2 in de wijk Reeshof te Tilburg.
Op
deze avonden is onze QSL-manager aanwezig.
De
bijeenkomsten hebben een vriendschappelijk karakter, waar we
Ervaringen
kunnen uitwisselen, gewoon gezellig bij elkaar kunnen zijn.
Wat
bijkletsen, met af toe een lezing.
En….
Dat
willen we graag zo houden
Onze rondeleider is
Johan
PD2JCW
*5G en Inmarsat: strijd om het spectrum rond
Burum.
Geplaatst door Frank webmaster van PI4RAZ.
Geplaatst op 21 april 2021.
Over anderhalf jaar is het dan echt zover: de
ruggengraat van 5G wordt geveild.
In september 2022 wordt de 3,5 GHz band in drie blokken aangeboden aan mobiele operators,
meldde staatssecretaris Mona Keijzer (EZK)
vlak voor kerst aan de Tweede Kamer.
Bestaande gebruikers moeten dan weg zijn.
Het Britse bedrijf Inmarsat dat onder meer voor maritieme non-profit-nooddiensten
afhankelijk is van een deel van hetzelfde spectrum weigert
dat te accepteren en spande een rechtszaak
aan.
De belangrijke middenband voor 5G (3400-3800 MHz) zit in hetzelfde vaarwater
als de C-band (3500-4200 MHz) waarover
internationale satellietcommunicatie plaatsvindt.
In het Friese Burum verzamelen MIVD
en AIVD via het grondstation Burum IF op
grote schaal inlichtingen.
De impasse is al eerder doorbroken met betrekking tot de inlichtingendiensten:
zelfs met een 5G-arme zone van 50 km rond Burum én stevige technische ingrepen,
zou de kwaliteit van de verzamelde Sigint
waarschijnlijk tot een onacceptabel niveau dalen.
Dit concludeerde TNO in het rapport Co-existence
of 5G mobile networks with C-Band Satellite
Interception in Burum (2018).
Vrij snel daarna heeft de overheid besloten dat de inlichtingendiensten elders
een beter heenkomen moeten vinden, en dus september volgend jaar verdwenen zijn.
Waar de diensten precies heengaan, blijft
geheim.
Pal naast Burum IF van de inlichtingendiensten staat het grondstation Burum SAS.
Dit wordt door Inmarsat op de band 3550-3676 MHz gebruikt
om onder meer 160.000 schepen wereldwijd aan te sluiten
op het Global Maritime Distress & Safety
System.
Jaarlijks verwerkt het zo’n 160
noodoproepen.
Inmarsat is in de jaren zeventig specifiek voor dit maritieme noodsysteem
als publieke internationale organisatie opgericht,
maar is in de jaren negentig geprivatiseerd met de verplichting
om tegen kostprijs het noodsysteem te
onderhouden.
Volgens Inmarsat is het onmogelijk om op tijd naar een andere locatie te verhuizen
en is het bovendien technisch best mogelijk om zowel Inmarsat
als 5G van de 3,5GHz band gebruik te laten
maken.
In mei dient de zaak voor de rechter.
Het makkelijkste zou natuurlijk zijn als Inmarsat
zou kunnen overschakelen naar een andere
frequentie.
Helaas kan dat niet.
De relatief oude Inmarsat-satellieten (vier stuks) zenden in een vastgesteld spectrum.
“Wij kunnen de frequentie niet veranderen,
want wij ontvangen.
Alle satellieten die wij na 2007 (toen de 5G-banden bekend werden gemaakt, GS)
besteld hebben, zitten op andere banden.”
Maar satellieten worden de laatste tijd veel
goedkoper.
Kan Inmarsat dan niet gewoon een nieuwe
lanceren?
“Nou nee”, zegt 5G-deskundige Toon Norp
(TNO).
“Die goedkope nieuwe satellieten zijn cubesats ter grootte van een melkpak
op een hoogte van honderden kilometers.
We hebben het hier over geostationaire satellieten op ruim 35 duizend km hoogte.”
Een nieuwe lanceren zou zomaar honderden
miljoenen euro’s kosten.
En het zou jaren duren.
Het komende decennium is Inmarsat dus aangewezen
op de bestaande satellieten en de bestaande
frequentie.
“De Nederlandse overheid vindt een roll out van 5G over drie partijen
kennelijk belangrijker dan het blijvend aanbieden van levensreddende maritieme safety diensten”,
stelt Gerbrand Schalkwijk, COO Inmarsat Maritime enigszins polemisch.
‘Er kunnen zonder probleem twee volledige
100 MHz netwerken voor 5G worden aangelegd.
Er zijn bovendien ook diverse technische mogelijkheden
om ook een derde licentie te kunnen
verlenen.’
Burum SAS van Inmarsat is beduidend minder gevoelig voor verstoring
dan Burum IF van de inlichtingendiensten, waardoor 5G
en Inmarsat elkaar niet per definitie
uitsluiten.
In 2019 concludeerde TNO dat als náást elkaar verschillende delen
van het spectrum worden gebruikt (adjacent channel) een 5G-loze straal
van 20 km rond Burum volstaat de stad Groningen ligt op 21 km
die met extra maatregelen door Inmarsat zelf
beduidend kleiner kan.
Als het spectrum van Inmarsat (3550-3676 MHz) echter gedeeld wordt
met een mobiele operator (co-channel), zouden zowel een veel grotere kring
van luwte rond Burum nodig zijn als verschillende dure technische ingrepen
door zowel de telecomaanbieder als Inmarsat
om hinderlijke storing te voorkomen.
Concluderend is TNO (2019) “pessimistisch over de praktische haalbaarheid
van een co-existentie-arrangement voor beide
toepassingen”.
Volgens locatiedirecteur Gerard Luursema van Inmarsat in Burum
heeft het Britse bureau Real Wireless berekend dat een co-channel oplossing
met één aanbieder best haalbaar is.
Die ene aanbieder zou dan verschillende aanpassingen
aan zijn netwerk moeten verrichten,
door bijvoorbeeld alle antennes weg van Burum
te richten.
Dat maakt het netwerk volgens TNO zo’n
anderhalf keer duurder.
Alsof Burum niet al met genoeg geheimzinnigheid wordt omgeven,
weigert Inmarsat het rapport van Real
Wireless helaas openbaar te maken.
Een nog mooiere oplossing uit de koker van Real Wireless zou
volgens Luursema een (pseudo-)adjacent channel oplossing zijn,
waarbij lokale 5G-diensten waarvoor de overheid twee reepjes
(3400-3450 en 3750-3800 MHz) aan de randen van de 3,5 Ghz-band
heeft voorzien verplaatst worden naar het midden van het spectrum,
waar Inmarsat zit.
Dan blijft daaromheen (niet aaneengesloten) 300 MHz over
voor drie telecomaanbieders als Inmarsat zich beperkt tot 100 MHz ergens
tussen 3550 en 3700 MHz.
“Met specifieke lokale gebruikers, zoals een containerterminal,
is het eenvoudiger om af te stemmen en is
storing eenvoudiger te voorkomen”, aldus Luursema.
Satcom-expert Henk Dekker (TNO) wijst erop dat het oorspronkelijke plan
voor de uitrol van 5G vier gelijke banden van
100 MHz tussen 3400 en 3800 MHz omvatte.
Er is daarna juist gekozen voor twee smallere banden aan de randen voor lokale diensten,
om aan die randen interferentie van 5G voor radar aan de onderkant
en satellietcommunicatie aan de bovenkant te
beperken.
Zo ontstonden drie gelijkwaardige banden tussen 3450 en 3750,
waarvoor de overheid in een veiling bovendien
de hoofdprijs kan verwachten.
Een andere oplossing van Inmarsat is network sharing door de telecomaanbieders,
waarbij zij roamen om elkaars netwerk, zoals
we dat ook met onze mobieltjes doen in het buitenland.
Dit zou bijvoorbeeld een invulling kunnen zijn van de adjacent channel
oplossing met twee operators naast Inmarsat,
die Schalkwijk hierboven voorstelt.
Toon Norp (TNO): “Zulke network sharing zorgt ervoor
dat je wel hoge snelheden kunt halen,
maar je krijgt een probleem met de
capaciteit.
Op een 100 MHz snelweg kan je hard rijden, maar als er niet genoeg stroken zijn,
krijg je files en kan je niet meer zo hard
rijden.”
Volgens Luursema van Inmarsat is dat bezwaar echter te ondervangen
door meer masten neer te zetten.
Als Inmarsat in het midden van de 3,5 GHz band blijft zitten,
zijn geen mooie repen van 100 MHz te maken voor telecomaanbieders,
terwijl met 5G nu juist wordt geprobeerd om af te komen van een situatie
met allerlei aparte stukjes van het spectrum,
zegt Norp.
Als banden niet de volledige 100 MHz dik zijn,
dreigen standaardinstellingen er bovendien voor te zorgen
dat snelheden naar beneden bijgesteld moeten
worden.
Volgens Norp is de onderliggende kwestie eenvoudig:
hoe meer beperkingen je aan een licentie voor een telecomaanbieder oplegt,
hoe minder je met een veiling zult ophalen.
Dat geldt al helemaal voor een adjacent channel oplossing:
“Als de overheid 100 MHz beschikbaar zou houden voor Inmarsat
geeft ze daarmee een berg met geld weg.”
De gederfde inkomsten zullen tientallen
of zelfs honderden miljoenen euro’s
bedragen voor een licentie van tien jaar.
Als het goedkoper is om Inmarsat te laten verhuizen,
zou dat in de ogen van een econoom een maatschappelijk optimaal scenario zijn,
waarbij zelfs een win-win uitkomst mogelijk
is.
Staatssecretaris Mona Keijzer heeft al aangegeven
niet afwijzend te staan tegenover
‘nadeelcompensatie’.
Volgens Schalkwijk zal het Inmarsat enkele tientallen miljoenen euro’s kosten
om een grondstation op een alternatieve locatie in te richten
voor de resterende tien jaar tot de bestaande
Inmarsat-4 satellieten zijn afgeschreven.
Inmarsat gebruikt vier geostationaire Inmarsat-4 satellieten,
die ter hoogte van de evenaar zweven.
Daarmee wordt de hele wereld gedekt.
Vanuit Burum zijn twee van de vier satellieten ‘te zien’,
waarbij de schotels onder een uiterst scherpe
hoek gericht zijn om “ver te kunnen kijken”.
Zo kan Burum de halve wereld zien, maar het maakt de ontvangst
een stuk gevoeliger voor verstoring dan als
de schotel recht omhoog gericht zouden zijn.
Het bepaalt ook de eisen waar een vervangende
locatie aan moet voldoen.
Lapland ligt bijvoorbeeld te ver.
Een alternatieve locatie moet net als zuster-grondstation Fucino in Italië,
dat als back up dient, contact met dezelfde
twee satellieten kunnen houden.
Fucino heeft trouwens weinig last van de uitrol van 5G in Italië,
omdat het in een soort beschermende bergkom
ligt.
Een locatie op zee, is volgens Luursema minder voor de hand liggend,
doordat over water signalen ver dragen,
waardoor interferentie versterkt wordt.
Het ministerie van EZK verwijt Inmarsat dat het niet is ingegaan op een aanbod
uit 2019 om hulp te verlenen bij het zoeken naar een locatie in het buitenland.
Omgekeerd zegt Inmarsat dat het nooit meer iets gehoord
heeft op het verzoek om een panklare
vervangende locatie te regelen.
Volgens Schalkwijk van Inmarsat kost het minstens twee
en een half jaar om te verhuizen naar een andere locatie vanaf het moment
dat de vergunningen daar rond zijn.
“En die klok begint pas te tikken op het
moment dat je zeker weet dat je kunt verhuizen.”
Een voor de hand liggende gedachte is dat de vervangende locatie
voor het grondstation van de
inlichtingendiensten waarschijnlijk ook geschikt zal zijn voor Inmarsat.
Het probleem is alleen dat geen van de geïnterviewden
weet waar dat is.
Zodra dat mysterie opgehelderd is, is dus nog
minstens twee en een half jaar nodig voor een verhuizing.
https://www.pi4raz.nl/
Edmond PA3E
* Frequenties vrijhouden wegens vulkaanuitbarsting.
Geplaatst door Frank webmaster van PI4RAZ.
Geplaatst op 22 april 2021.
Het Caribbean Emergency and Weather Net (CEWN) biedt 24 uur per dag
ondersteuning tijdens de vulkaanuitbarsting
van La Soufriere op het eiland Saint Vincent en de Grenadines.
Ook verschillende naburige eilanden worden
getroffen door de ramp.
Bij het reageren op rampen en noodsituaties zoals deze,
gebruikt het CEWN 3,185 MHz LSB en 7,188 MHz
LSB voor communicatie.
CEWN verzoekt radioamateurs die niet betrokken zijn
bij de reactie van de vulkaan om deze
frequenties vrij te houden.
Nou zal 80m niet direct die eilanden bereiken onder normale omstandigheden,
maar 40m kan (vooral in de greyline) soms nog
onverwacht ver weg komen.
Hou dus zeker 7,188 MHz de komende weken
vrij.
https://www.pi4raz.nl/
Edmond PA3E
*RAZzies Mei 2021.
Geplaatst door Frank webmaster van PI4RAZ.
Geplaatst op 22 april 2021.
De RAZzies voor de maand Mei 2021 is uit! Met
deze maand:
– De TinySA
– Opa Vonk: Ringkernen en ALwaarden
– Frequentie stabilisator voor oude
transceivers
– QRP FT8 transceiver
– Afdelingsnieuws.
Je kunt ‘m HIER
downloaden.
Veel leesplezier!
https://www.pi4raz.nl/
Edmond PA3E
*Afname amateurs zet door.
Geplaatst door Frank webmaster van PI4RAZ.
Geplaatst op 26 april 2021.
Tjonge, brak even de pleuris uit na mijn bericht van vorige week
dat er 1066 amateurs verdwenen leken te zijn.
Niet dat iemand MET mij gesproken heeft, alleen maar OVER mij,
maar het is me niet ontgaan.
Vooral mijn veronderstelling dat wanbetaling de oorzaak van de verdwenen calls zou zijn,
deed nogal wat amateurs in de gordijnen
klimmen.
Ik verzon dat niet zomaar, omdat ik van een paar amateurs in mijn
omgeving had meegemaakt dat (in het eerste jaar van de nieuwe betalingsplicht)
zij na het niet betalen van de machtiging
ineens uitgeschreven bleken.
Maar nu zat het verdwijnen van het aantal amateurs wel heel dicht
op de verzending van de facturen en was dat
achteraf niet de meest waarschijnlijk oorzaak.
Volgens de VERON, die haar licht opstak bij het AT,
zou het een ICT probleem geweest zijn.
De meest voor de hand liggende oorzaak van verdwijnende amateurs,
namelijk een ICT fuck up bij de overheid, was
echter niet in mij opgekomen.
Het probleem zou inmiddels opgelost zijn.
Dat vindt mijn script in het geheel niet.
Integendeel, deze week zijn er nog eens 36 amateurs verdwenen,
wat niet eens gecompenseerd wordt door de 23
nieuwe calls.
Dus men kan wel op de boodschapper schieten, maar feit is
dat tussen vandaag en twee weken geleden er 1102 amateurs verdwenen
zijn volgens de eigen gegevens van het AT.
Dus óf de ICT-problemen bij het AT zijn nog niet opgelost,
óf het AT-praat poep en er zijn wel degelijk
ruim 1100 calls verdwenen.
Waaruit dat ICT-probleem dan zou bestaan
wordt ook niet duidelijk.
Je hebt dus ca. 13000 amateurs, de week erop nog maar 12000,
en dan komt dat door een ICT-probleem.
Als dat opgelost zou zijn, zouden er deze week ten opzichte van vorige week
weer 1066 amateurs bijgekomen moeten zijn en
dat is niet zo.
Wil je het zelf proberen?
HIER is de database van het AT, die ze zelf ter beschikking hebben
gesteld omdat wij als amateurs moeten kunnen nagaan
dat we met een legaal tegenstation te maken
hebben.
Voer maar eens wat “verdwenen” calls in en je zult zien dat de site zegt
dat de roepnaam wel ooit is uitgegeven, maar
niet meer in gebruik is.
Ik ben niet gek, ik analyseer slechts data.
De conclusie laat ik aan de lezers over.
https://www.pi4raz.nl/
Edmond PA3E
*DARU Magazine editie#15 staat klaar om te
downloaden.
Wij wensen je veel leesplezier!
En uiteraard horen we ook nu graag weer of
het magazine je bevalt.
Misschien heb je tips, verfrissende ideeën
of kopij voor het volgende nummer?
Mail jouw reactie naar magazine@daru.nu
Alle
DARU Magazines zijn hier gratis te downloaden.
Word ook lid van de DARU voor slechts
€15,00 per jaar!
73, Redactie DARU Magazine
Vandaag is de vijftiende uitgave van
DARU-magazine naar de leden verzonden.
Het 47-pagina’s tellende digitale clubblad
wordt net als voorganger DKARS-magazine vrij uitgegeven.
De vereniging doet niet aan copyright en alle artikelen kunnen
(tenzij anders vermeld) vrij gebruikt
en verspreid worden.
Iedere geïnteresseerde ook niet leden kunnen
het magazine gratis downloaden.
In dit magazine onder andere:
Metingen met de NanoVNA, deel 7
4X Holidaystyle-DX-Pedition 2022
Darlington en Sziklai Transistor combinaties
Spade & archer – lezersvragen#2
Rusty Salemink (PD0RSA) schrijft:
Beste medeamateurs,
Ook mij is gevraagd om een voorwoord voor ons
magazine te schrijven.
Dat doe ik uiteraard graag.
Dus hier mijn bijdrage.
Mijn roepletters zijn PD0RSA.
Ik heb mijn machtiging behaald als VE3HKS in
het najaar van 1985 in Canada.
En sinds 2020 heb ik ook een Nederlandse call
erbij.
Om meteen maar even een vraag van een
medeamateur te beantwoorden:
Ja, in Canada mag je je eigen roepletters
kiezen.
Ook mag je diezelfde roepletters als kenteken
op je auto voeren.
Dat laatste hebben we in Nederland nog
niet…
Ik heb veel affiniteit met amateurtelevisie
(ATV), iets waar ik al heel wat jaren mee bezig ben.
Ik heb veel leuke verbindingen gemaakt van mijn QTH in Ontario Canada
met 70 cm analoog ATV over de grote meren naar Pennsylvania,
New York en Ohio, staten in de USA.
Het geeft een geweldig gevoel als jouw beelden Amerika bereiken
en je ze ook prachtig kunt ontvangen!
Daarnaast heb ik veel experimenten gedaan op het gebied van satellietontvangst
met behulp van de wat grotere schotels.
Ik ben in Nederland ook weer met ATV
begonnen.
Inmiddels heb ik dit verder uitgebreid naar
digitale ATV.
Zelfbouw staat hier hoog in het vaandel, zoals het bouwen
en testen van antennes voor onze mooie
radiohobby.
Want een goede antenne is het halve werk!
In Aalten, waar ik woonachtig ben, staat een
ATV repeater, PI6ATR.
Die kan ik uiteraard prima ontvangen.
Maar ook de ATV repeaters van Arnhem (PI6ANH) , Enschede (PI6TWE)
en die van Gelsenkirchen (DB0CD) zijn geen
enkel probleem om te bereiken.
En daardoor heb ik al vele ATV-vrienden
gemaakt.
Ik maak sinds kort voor DATV-gebruik van een
Pluto SDR met speciale firmware.
Het was even een gedoe om dit goed aan de praat te krijgen,
maar met wat hulp van medeamateurs is dat
prima gelukt.
Ik ben behalve lid van de DARU ook lid van de VERON,
afdeling 24 Doetinchem, en van de
VRZA-afdeling Achterhoek.
Tevens lid van BATC amateur televisie groep
uit de UK.
En een trots Maple Leaf-member van de RAC.
Oja, ook nog lid van Litouwse
amateurvereniging in Vilnius.
Binnen de DARU ben ik lid van het kernteam, het team dat meedenkt
met het bestuur en ondersteunt waar nodig.
Eigenlijk ben ik min of meer toevallig in contact gekomen met de DARU
vanwege een antennemast-kwestie met mijn
gemeente.
Door toedoen en medewerking van BOAN
(het bureau voor ondersteuning bij antenneplaatsings-problemen)
en vooral door de niet aflatende inzet van Jan van Muijlwijk – PA3FXB
is het uiteindelijk toch gelukt om mijn mast
en schotel te behouden!
Ik ben Jan en BOAN hiervoor zeer dankbaar.
Vandaar dat ik mij ook als lid heb aangemeld om iets terug te doen voor de DARU.
En ik hoop te zijner tijd ook iets te mogen betekenen voor radioamateurs
met een vergelijkbaar probleem, want ik wil de opgedane kennis
en ervaring graag inzetten om anderen te
helpen bij het plaatsen van hun antenne installatie!
Tot zover deze korte introductie in ons mooie
en al behoorlijk populaire magazine.
Blijf gezond allemaal! Ik hoop jullie weer tegen te komen op de een of andere radiomarkt,
want ik hoop dat die snel weer zullen
starten.
Met een vriendelijke groet, tot horens maar
vooral ook graag binnenkort tot ziens!
Veel leesplezier met deze nieuwe editie!
73!
Rusty Salemink – PD0RSA
https://hamnieuws.nl/
Edmond PA3E
*‘N-herijking ter ondertekening bij de
staatssecretaris’
25/04/2021 door redactie.
Afgelopen week vond het Amateur Overleg
plaats.
Eén van de onderwerpen was het punt Novice
Herijking.
Over dit inmiddels langlopende dossier meldde Agentschap Telecom
dat ‘de punten die door het AT zijn
goedgekeurd in de nieuwe Regeling frequentiegebruik zijn opgenomen’.
Inmiddels is een en ander naar de
staatssecretaris verzonden ter ondertekening.
De deelnemers van het Amateur Overleg hebben echter geen inzage gekregen in de stukken
die zijn verzonden, zo valt te lezen in de speech van VERON-voorzitter Remy Denker (PA0AGF),
die gehouden is tijdens de opening van de
Virtuele verenigingsraad afgelopen weekend.
https://hamnieuws.nl/
Edmond PA3E
*Astronaut eerste maanlanding Michael Collins
(90) overleden
28 april 2021 via NU.nl
De Amerikaanse NASA-astronaut Michael Collins
is woensdag op negentigjarige leeftijd overleden.
Dat heeft zijn familie laten weten.
Collins bleef in juli 1969 alleen achter in de door hem bestuurde commandomodule
van Apollo 11, terwijl Neil Armstrong en Buzz
Aldrin afdaalden naar het maanoppervlak.
Tijdens de succesvolle Apollo 11-missie ging Collins dertig keer alleen in een baan rond de maan,
terwijl Armstrong en Aldrin het oppervlak onder hem verkenden.
Eerder was de astronaut onderdeel van de Gemini 10-missie van NASA
en maakte hij meerdere ruimtewandelingen.
Collins overleed woensdag na lang aan kanker
geleden te hebben.
"We weten dat hij altijd gelukkig is geweest met het leven dat hij heeft geleefd",
zegt de familie van de astronaut in een
verklaring.
"Daarom willen we hem eren door dat
leven te vieren en niet te rouwen."
Aldrin (91) is met het overlijden van Collins en Armstrong eerder in 2012
het enige overgebleven bemanningslid van
Apollo 11.
Op 20 juli 1969 zette Armstrong de landingsmodule aan de grond
in de Sea of Tranquillity op de maan.
Een dag later vertrokken ze weer, waarna de maanlander
na enkele uren werd gekoppeld aan de door
Collins bestuurde hoofdmodule.
Op 24 juli keerde het drietal terug op aarde.
Collins was naast astronaut ook testpiloot
en vloog in de Amerikaanse luchtmacht met de
North American F-86 Sabre.
Michael Collins
(midden), met links Neil Armstrong en rechts Buzz Aldrin.
Op de achtergrond
de Saturn V-raket van de Apollo 11-missie. (Foto:
Getty)
'De eenzaamste man ooit'
"Waar je ook bent, je zult altijd het vuur hebben om ons behendig
naar grote hoogten en naar de toekomst te
brengen", laat Aldrin in een reactie weten.
"We zullen je missen."
"Michael Collins vloog de eerste reis van de mensheid naar een andere wereld",
zegt NASA woensdag.
"Hij was een voorvechter van ontdekking
en een inspiratiebron voor generaties.
Zijn erfenis stuwt ons verder in de
kosmos."
Volgens NASA werd Collins ook wel "de eenzaamste man ooit" genoemd,
omdat hij in zijn eentje om de maan cirkelde, terwijl Armstrong
en Aldrin op het oppervlak liepen.
President Joe Biden memoreert Collins' tijd in de luchtmacht
en bij ruimtevaartorganisatie NASA, zijn werk voor het ministerie van Buitenlandse Zaken
en zijn "leiderschap" bij het
Smithsonian National Air and Space Museum.
Collins kreeg weliswaar niet de roem die Armstrong en Aldrin ten deel viel,
maar hij was wel een "gelijke partner die ons land herinnerde
aan het belang van samenwerking bij het bereiken van grote doelen",
aldus Biden in een verklaring.
www.nu.nl
Frank pf1sct
*OS prefixen in België.
Geplaatst door Frank webmaster van PI4RAZ.
Geplaatst op 28 april 2021.
Op initiatief van het BIPT (Belgische AT) mogen alle radioamateurs
en radioclubs de gewone prefix ON in hun roepnaam vervangen
door de speciale prefix OS in de periode van 18 april 2021
tot en met 12 december 2021.
Deze maatregel geldt NIET voor korte roepnamen (vanity calls)
en de roepnamen van onbemande stations.
Inzake radioamateurisme zijn twee
gebeurtenissen van speciaal belang dit jaar:
Ten eerste, de “Internationale Dag van de Radioamateur”,
op 18 april 2021, dat als thema heeft
“Home, but never Alone”.
Deze dag heeft als doel de radioamateurs te stimuleren om verder te doen
met het experimenteren met radio in het
algemeen, de techniek in het bijzonder.
Het thema toont het belang van dit specifieke sociaal netwerk
tijdens de huidige pandemie die veel mensen
in sociaal isolement duwt.
Ten tweede, de verjaardag van de eerste transatlantische radiouitzending,
op 12 december 2021.
Op die datum is het 120 jaar geleden dat Guglielmo MARCONI
er voor het eerst in slaagde de Atlantische
oceaan draadloos te overbruggen met radiosignalen.
Dit luidde het telecommunicatie tijdperk in en stond aan de wieg
van wat vele radioamateurs nu nog elke dag
doen.
Zelfs in het hedendaagse tijdperk van razendsnelle communicatie,
wenst het Instituut deze gebeurtenissen extra
in de kijker te zetten en te ondersteunen.
https://www.pi4raz.nl/
Edmond PA3E
*speciale GB0/GB1/GB2/GB4 Engelse calls.
Geplaatst door Frank webmaster van PI4RAZ.
Geplaatst op 29 april 2021.
Er zijn altijd wel amateurs die in een gebeurtenis aanleiding zien
om een bijzondere roepnaam aan te vragen,
en het overlijden van Prins Philip van
Engeland vormt daarop geen uitzondering.
De volgende stations zijn actief ter nagedachtenis van HRH Prins Phillip,
Hertog van Edinburgh, die op 9 april op 99
jarige leeftijd overleed:
GB2DOE — Actief tot 15 mei; QSL via LoTW.
https://www.pi4raz.nl/
Edmond PA3E
*Interessante artikelen uit DARU-magazine nr
19.
Zoals altijd bevat het DARU-magazine interessante artikelen
voor zelfbouwers en belangstellenden
in de geschiedenis van dagelijkse processen
en technieken.
RTTY-bulletin PI4WNO Edmond PA3E
*Röntgenstraling Door Fred Stam, PD0FSH.
In 1895 ontdekte Wilhelm Conrad Röntgen (1845-1923)
bij toeval de later naar hem genoemde röntgenstraling.
In het artikel wordt uitgebreid beschreven
hoe dat plaats vond en wat hij daarbij
gebruikte.
Ook worden de hedendaagse toepassingen
beschreven
RTTY-bulletin PI4WNO Edmond PA3E
*Darlington en Sziklai transistor
combinaties.
Door Daniel Romila, VE7LCG.
In dit artikel beschrijft, met voorbeelden theorie,
verschillende soorten van Darlington
schakelingen.
De reden om een Darlington te gebruiken is de
hoge versterking.
Ook blijkt dat problemen in het verleden nog
steeds voorkomen.
RTTY-bulletin PI4WNO Edmond PA3E
*Keyboard cleaning.
In dit artikel beschrijft Erwin van der Haar, PA3EFR,
een activiteit die eigenlijk vaker zou moeten plaatsvinden,
maar waar we feitelijk te weinig tijd voor maken:
het schoonmaken van een computerkeyboard.
Het is feitelijk een klusje van niks (uurtje in totaal),
met een schoon toetsenbord als resultaat.
Maar neem voldoende voorzorgen.
Je krijgt eer van je werk.
Het resultaat mag er echt zijn: een nieuw
uitziend toetsenbord.
RTTY-bulletin PI4WNO Edmond PA3E
*Het meten van ultra zwakke HF-signalen.
In een zoom-lezing voor wetenschappers van het NIKHEF,
beschreef Gary A. Steele van het Kavli Instituut voor NanoScience,
TUDelft, hoe de kleinst mogelijke signalen op
173 MHz kon meten.
Zijn doel is om dan een enkel foton te kunnen
waarnemen, het kleinst mogelijke signaal.
Zoals we weten kan een elektromagnetisch veld ook beschreven worden
als een stroom fotonen. (Zoals we ook met
licht kunnen doen).
Als je een foton/sec op 173 MHz wil meten praat je over een energie
van de orde van 10 -33 joule, of in ons radio
jargon -330 db.
Dat is zeer veel ordes kleiner dan wij gewend
zijn op onze VHF banden.
Als we alle man-made storingen verwaarlozen hebben we
nog steeds te maken met thermische ruis.
Op VHF praten we dan over 0,1 miroVolt op de antenne ingang
en dat is globaal 10 -19 joule, - 190 db en
op onze S-meter wijst dan S0 aan
Die wetenschappers willen dus een signaal meten dat 140 dB
ofwel 23 S-punten zwakker is dan wat wij met
onze top ontvangers kunnen ontvangen.
Zij koelen daarom hun ingangs circuit tot het absolute nulpunt
en mengen het ingang signaal dan naar 5 Ghz
via het parametrisch versterker principe.
Waarom dan dit verhaal.
Omdat zij gebruik maken van een parametrische versterker,
een oud versterker principe, om een
detecteerbaar signaal op 5,91 GHz te krijgen.
RTTY-bulletin PI4WNO Edmond PA3E
*Back to the future.
Michael Faraday was de eerste die het
principe van parametrische versterking gebruikte.
Hij rapporteerde, hoe oscillaties van een frequentie konden worden
versterkt met een signaal met dubbele frequentie,
tijdens het bestuderen van rinkelende wijnglazen in
Maar het duurde tot 1892 voordat George Francis FitzGerald
het idee toepaste op elektrische circuits.
Parametrische versterker waren voor het GHz transistor tijdperk
de enige manier om versterkers te maken voor GHz signalen,
want er waren domweg nog geen transitoren
beschikbaar voor het microgolf gebied.
Weinigen onder ons zullen dat principe gebruikt hebben voor experimenten in het VHF,
UHF-gebied.
Maar het is een interessant principe voor de
knutselaars onder ons.
(Pieter PA0PHB)
RTTY-bulletin PI4WNO Edmond PA3E
*Wat is een parametrische versterker.
De term parametrisch betekent dat de versterking optreedt
als gevolg van de verandering in een parameter van het systeem,
zoals een variabele condensator, een
varacterdiode.
We weten dat de lading in een condensator gelijk is aan de capaciteit
maal de spanning over de eenheid.
Dat houdt ook in dat, als de lading bekend is,
we de spanning kunnen kennen door de lading
te delen door de capaciteit.
Als we door een externe oscillator de capaciteit halveren,
dan zal omdat de lading constant blijft, de
spanning verdubbelen.
In de praktijk gebruiken we een varactor diode,
waar de capaciteit afhankelijk is van de
spanning over de diode.
De parametrische versterker van de varactor heeft twee ingangen:
het binnenkomende signaal en een lokaal gegenereerd signaal,
de pomp frequentie, dat de parameters van de
varactor varieert – de pompfrequentie.
Om dingen te laten werken, moet de pompfrequentie
ten minste tweemaal de ingangsfrequentie
zijn.
Een typische parametrische versterker heeft drie verschillende afgestemde circuits.
Een afgestemd op de ingangsfrequentie,
een afgestemd op de pompfrequentie en een
afgestemd op de gewenste uitgangsfrequentie.
Aangezien het ingangssignaal gaat mengen met de pompfrequentie,
is het niet verwonderlijk dat de
versterker ook als mixer fungeert.
Als je je verdiept in de wiskunde hiervan dan er zijn twee manieren
om een parametrische versterker te benaderen.
Het gedegenereerde geval is waar de pompfrequentie
precies tweemaal de ingangsfrequentie is.
In het niet-gedegenereerde geval is de
pompfrequentie dat niet.
De praktische uitvoering is vergelijkbaar,
maar de wiskunde en de daardoor resulterende
versterking is anders.
Bij vroeger experimenten werd natuurlijk geen
varactor gebruikt.
Ze gebruikten toen een dynamo en
verschillende smoorspoelen.
Pas aan het begin van de 20e eeuw werden paramps -
een andere naam voor een parametrische versterker
- gebruikt in laagfrequente radiotransmissiesystemen,
waarbij inductoren met ijzeren kern als
reactief element werden gebruikt.
Omdat de paramp een reactantie varieert in plaats van een weerstand,
worden verschillende veel voorkomende bronnen van ruis vermeden
die worden geïntroduceerd door buizen of
transistors.
Dit heeft de versterker bruikbaar gemaakt voor radar,
radiotelescopen en satellietontvangers.
Daarbij kunnen speciale ontwerptechnieken ervoor zorgen
dat het circuit zeer weinig eigenruis
produceert.
Op beurzen en verkopingen vind je soms een
parametrische versterkermodule.
Ze zijn vaak bedoeld voor
microgolffrequenties.
Voor voorbeelden en schema’s verwijs ik naar
hackaday.com/2019/04/26/parametric-amplifiers-and-varactors
of naar het klassieke boek van Turner, ’ABC
of Varactors’
(Pieter, PA0PHB)
RTTY-bulletin PI4WNO Edmond PA3E
*Naaldloos injecteren
Een corona injectie geven zonder gebruik te
maken van die enge naald?
Dat kan in de toekomst dankzij het onderzoek
van David Fenandez Rivas.
Onlangs ontving David Fenandez Rivas, hoofd docent vloeistof dynamica
van de TU Twente en hoofd van twee bedrijven BuClean
(ultrasoon reinigen) en BuClean (naaldvrije injecteren)
de Prins Friso prijs voor de ingenieur van
het jaar.
Rivas bleek ook de favoriet van het publiek,
waarmee hij eveneens de publieksprijs in de
wacht sleepte.
Fernandez Rivas werkt met zijn team vanuit de Universiteit Twente
aan een methode om medicijnen te injecteren
zonder dat daarvoor nog een naald nodig is.
Daarbij is het de kunst om druppeltjes zo te versnellen
dat die dwars door de opperhuid heen gaan. (Pieter
PA0PHB)
RTTY-bulletin PI4WNO Edmond PA3E
*De batterij bron van energie
Batterijen zijn niet meer weg te denken uit
ons leven.
Helaas zijn het geen oneindige bronnen van
energie.
Zonder reserve heb je er maar een korte tijd
plezier van.
Maar hoe zit dat dan met die ruimteschepen, de Voyagers,
die ontzettend ver weg in het heelal nog steeds voldoende energie blijken te hebben
om informatie naar de aarde te blijven
zenden?
Dat batterijen een eindig leven hebben merken
we zo regelmatig.
En zelfs als we batterijen een tijd lang niet
gebruiken lopen ze leeg.
Er zijn altijd wel uitzonderingen, zoals
sommige zilver knoopcellen
Speciale aanbiedingen, bijvoorbeeld van een pakketje van 24 alkaline batterijen
zijn vaak weggegooid geld als je ze maar
sporadisch gebruikt.
Batterijen kun je werken op verschillende
principes en processen.
Alle batterijen die wij gebruiken zijn gebaseerd op chemische reacties
en hebben een globale levensduur van maar
enkele jaren als ze niet herlaadt baar zijn.
Van oplaadbare batterijen voor auto's fietsen bijvoorbeeld
mag je verwachten dat die wel 5 jaar mee
gaan.
Maar je moet een smartphone minstens om de dag weer opladen,
en dat moet volgens de fabrikant wel 500 maal
- 1 a 2 jaar - mogelijk zijn.
En je gehoorapparaat moet elke dag weer opladen
worden of van een nieuwe batterij worden
voorzien.
De ruimtevaart echter vraagt om een langere
levensduur.
Ook als er niet voldoende zonlicht aanwezig is,
moet zo'n oplaadbare batterij gedurende meerdere jaren
als medium voor de opslag van energie kunnen
functioneren.
Dus, als er onvoldoende energie van de zon opgevangen kan worden,
dan hebben dus chemische cellen een probleem.
Voor die applicaties, grijpt men naar batterijen
die op basis van radioactiviteit werken.
Die hebben radioactief materiaal aan boord
die straling met thermozuilen omzet in
elektrische energie.
Vanwege de radioactieve straling zijn zulke batterijen
dus niet geschikt voor huis tuin en keuken
gebruik.
(Maar in onze koolstof monoxide detectie kastjes
wordt wel een heel klein beetje van een
radioactief stofje gebruikt)
De Voyager ruimtevaartuigen, die al meer dan 45 jaar geleden
de ruimte in zijn gestuurd en ons zonnestelsel inmiddels hebben verlaten,
konden dus niet meer terugvallen op de energie van onze zon
of andere oplaadbare cellen of een voorraad helium
onder druk dat dan een generator van energie
zou moeten voorzien.
Die Voyagers moesten dus gebruik maken van veel
sterkere radioactieve energiebronnen om hun meetgegevens
via hun zend- en ontvangstapparatuur van
energie te voorzien.
Energie uit radioactieve bronnen is gebaseerd op atomen
die niet stabiel zijn en daarbij radioactieve
straling uitzenden.
De energie van die straling wordt dan opvangen
en als warmte geabsorbeerd in een thermozuil.
Een thermozuil bestaat uit een reeks thermo-elementen.
(Zo werd vroeger elektrische stroom
opgewekt.)
Het thermo-elektrisch effect of peltier-seebeckeffect is een effect
dat optreedt op de overgang tussen twee
verschillende metalen.
De thermozuilen produceren een uitgangsspanning evenredig
aan een lokaal temperatuurverschil.
Hoe haal je dan energie uit een radioactief
atoom.
Hoe werkt dat?
We kennen allemaal de atoombom en de
kerncentrale.
Een atoom is opgebouwd uit protonen en atomen,
met daaromheen een wolk van elektronen.
Het aantal elektronen moet gelijk zijn aan
het aantal protonen in de kern.
Als dat op enig moment niet het geval is moet
en wordt een elektron of afgestoten, of
onttrokken aan de omgeving.
Dan ontstaat een radioactieve elektron
straling en soms ook een gammastraling.
Maar je hebt ook elementen vooral de zwaardere, zoals uranium,
waar het aantal protonen en neutronen niet in
balans is.
Dan ontstaat een stroom alfadeeltjes als er te veel protonen in de kern zaten
of neutronen als er te veel neutronen in de kern zitten
(het werking principe van de kerncentrales.)
Zoals we in een vorig bulletin hebben uitgelegd, hebben we dan te maken
met de sterke atoomkracht, waarmee zeer veel meer energie is betrokken
dan met de elektrische aantrekkingskracht
tussen de elektronen en protonen.
Bij radioactieve processen hebben we te maken met de halfwaardetijd,
de tijd waarin de intensiteit van die
straling tot de helft is afgenomen.
Die halfwaardetijd kun je beïnvloeden bijvoorbeeld door
- kernen te bestralen met neutronen
- de atoombom
- of de straling af te vangen met
afscherming.
In een atoombom kan een brok uraan zoveel neutronen uitzenden
die naburige kernen extra met neutronen bestralen waardoor het gehele brokstuk
te veel krijgt en een explosie veroorzaakt.
Bij een kerncentrale echter wordt, door tussen de uranium een materiaal plaatsen
dat die neutronen opvangt, gezorgd dat zij
niet meer in het uranium kunnen worden opgenomen.
Een atoombatterij werkt op het principe dat die straling wordt opgevangen
in een thermo-elektrische zuil.
De huidige ruimtesondes werken met zwak radioactieve materialen,
waarbij geen kernsplijting kan optreden.
(Maar wel zoveel dat ze niet voor aardse
toepassingen bruikbaar zijn.)
De halfwaardetijd geeft dan aan hoe lang je
van zo'n atoombatterij energie kunt aftappen.
Er zijn ook radioactieve materialen waarbij de verdeling van protonen
en neutronen in de kern op een andere manier worden verdeeld
- we noemen die isotopen.
Bij dat principe wordt of energie uit
gezonden of energie toegevoegd.
Je kunt dat soort atoom batterijen opladen via het toedienen
van hoogenergetische deeltjes
- elektronen of protonen of neutronen
- uit deeltjesversnellers of kerncentrales.
Dan heb je dus een oplaadbare atoombatterij
gemaakt.
Hoe veel energie je dan opslaat is
afhankelijk van de bestraling.
Hoe lang de levensduur van zo'n atoomaccu wordt bepaalt
door de halfwaardetijd van die nieuwe atoom
configuratie
Er zijn heel veel isotopen in de natuur, waarbij bovenstaande truc ook mogelijk is,
maar in de praktijk moeilijk te hanteren
Er zijn diverse atoom batterijen voor ruimte
missies gemaakt.
Ze zijn te vinden onder een zo genoemd
SNAP-(volgnummer).
Het zijn echter geen 'knoop celletjes' maar
omvangrijke en zware dingen.
(Pieter
PA0PHB)
RTTY-bulletin PI4WNO Edmond PA3E
*Onze mop van de week:
Drie mannen praten samen over snelheid.
Zegt de eerste: "Volgens mij is de
bliksem het snelste op de wereld.
Want je ziet hem al voordat je de donder
hoort."
"Welnee,"
zegt de tweede, "het licht is sneller.
Want als je de schakelaar indrukt brandt het
licht direct."
Zegt de derde: "Volgens mij is de
diarree is het snelste.
Want tijdens een wandeling in het bos voelde
ik een rommeling in de buik.
Ik rende als de bliksem naar huis.
Ik deed het licht aan in het toilet en moest
vaststellen dat ik reeds in mijn broek gescheten had!"
https://www.lachjekrom.com/
Edmond PA3E
*Heeft
ook u iets te koop.
Of
weg te geven of u zoekt iets.
Misschien
hebt u informatie nodig?
Laat
het weten via het ORB e-mailadres
wij
nemen het dan op in de ronde.
Misschien
kan een medeamateur u helpen*
Zo
nu zijn we weer aan het einde gekomen van deze 778e
ronde.
Johan
PD2JCW,
En
onze vast copy leveranciers,
wensen
u nog een prettige avond verder.
Tot
de volgende ronde maar weer.
Het
ORB TEAM
Terug
naar de Ronde